|
 Engels
/ English
Spinachtigen
- Arachnida
| Tot de spinachtigen (Arachnida) behoren geleedpotigen als spinnen, hooiwagens, schorpioenen, teken en mijten. Ze hebben acht poten
|
|
Familie hooiwagens - Phalangiidae, Nemastomatidae.
Kenmerken: Het lichaam is ongedeeld. (verschil met de spinnen) Het
tweede potenpaar is het langste. Geen gifklieren. Meestal één paar ogen.
Ze kunnen geen spindraden maken.
Meestal laat volwassen. (hooitijd)
Voor het grootste deel zijn het nachtdieren.
Hooiwagens leven van kleine diertjes. Ze eten ook aas, dode- en levende
plantendelen.
Bij gevaar laten ze vrij makkelijke een poot / poten vallen. Zo'n poot kan
nog tot een uur bewegen. Wat een vijand afleidt.
Eieren worden in de aarde gelegd. |
Rode hooiwagen - Opilio canestrinii. Vrouwtje
in de hulst. Foto's 13-12-2009.
Opvallend is het verschil in kleur bij het mannetje
tussen de zwarte poten en het oranje lichaam. Bij de muurhooiwagen (Opilio
parietinus) en Opilio saxatilis zijn de poten niet zo donker. Verder
lijken ze wel op de rode hooiwagen.
De rode hooiwagen heeft zich vanuit de Apennijnen in hoog tempo over heel
Europa verspreid. Sinds 1993 komt hij in Nederland voor. Je vindt ze bijna
altijd op muren en heeft de muurhooiwagen (Opilio parietinus) en
Opilio saxatilis verdrongen. Hoogstwaarschijnlijk zijn eitjes en
hooiwagens meegereisd met vervoerde planten.
Lichaamslengte mannetje: 4 - 6 mm.
Vrouwtje: 5 - 8 mm. Het vrouwtje is geel tot okerbruin. De poten hebben
brede donkere en lichte ringen.
De eitjes worden in de herfst gelegd.
Arp Kruithof bedankt voor het determineren. |
 ..
 Voorjaarshooiwagen (Rilaena
triangularis). Familie Hooiwagens ( Phalangiidae).
De voorjaarshooiwagen is half april volwassen. En
is daarom de eerste hooiwagen die je in het voorjaar ziet. Bijna alle
andere zie je pas tegen het eind van de zomer.
April - juni. Deze hooiwagen overwintert net als de zeldzame
Platybunus pinetorum niet als ei, maar in
onvolwassen stadium.
Jonge hooiwagen foto 22-11-2012. |
 Bonte hooiwagen
(Paroligolophus agrestis). Familie Hooiwagens (Phalangiidae).
Een hooiwagen met een gladde oogheuvel en een
groepje van vijf of zes stekels voor de ogen en meestal wat bont gekleurd.
Tamelijk korte poten. Foto 13-9-2010. De volwassen hooiwagen
overwintert. |
 Strekpoot
(Dicranopalpus ramosus). Familie Hooiwagens ( Phalangiidae).
Een hooiwagen met lange smalle poten (tot 5 cm)
In rusthouding zijn de poten gestrekt. Verder is hij herkenbaar aan de
gevorkte pedipalpen. Lengte 4 - 6 mm
Inheems in Marokko. (ontdekt in 1909) In Nederland is hij in 1992 voor het
eerst ontdekt. Nu is het een algemene hooiwagen. Augustus -
november. Foto 29-9-2010. |
 Gewone hooiwagen
(Phalangium opilio). Familie Hooiwagens ( Phalangiidae).
Een hooiwagen, die te herkennen is aan de
langwerpige vlek met twee versmallingen op de rug. (lijkt op Mitopus morio).
De onderkant is licht. Lengte 6 - 9 mm. Mei - november.
Inheems in Europa, Azië. Maar komt nu ook voor in Noord-Amerika en
Noord-Afrika. Foto 25-9-2010. |
 ..
 Oligolophus hanseni. Familie Hooiwagens (
Phalangiidae).
In Nederland een algemene hooiwagen met vrij korte poten.
Hij lijkt veel op Paroligolophus agrestis. Vrouwtjes tot 5 mm, mannetjes
tot 3,5 mm. Overwintert als ei. Foto's 12-12-2017. |
 Nemastoma
dentigerum. Familie Nemastomatidae.
In Nederland zijn bekend: N.
dentigerum, N. lugubre en N. bimaculatum. N. dentigerum verschilt van
de twee andere soorten door het ontbreken van witte vlekken. Het mannetje heeft aan de binnenkant van de palpfemur een klein haakje
Een mat zwarte gedrongen hooiwagen. Lichaamslengte: 2 - 2,5 mm. Ze komen het hele jaar
voor. Foto 21-3-2022. |
 ..
 Nemastoma lugubre.
Familie Nemastomatidae.
N. bimaculatum lijkt veel op N.
lugubre maar is zeldzamer. Het is een mat zwarte gedrongen hooiwagen
met twee opvallende zilverachtig witte vlekken. Lichaamslengte:
Mannetje: 1,6 - 2,7 mm. vrouwtje: 2,1 - 2,7 mm. Ze komen het hele jaar
voor. Foto's 19-3-2011. |
Familie boekschorpioenen,
pseudoschorpioenen (Pseudoscorpiones).
 ..
 Pseudoschorpioen, boekschorpioen,
bastaardschorpioen. Familie boekschorpioenen (Pseudoscorpiones).
Zo nu en dan zie ik ze onder planken op de grond. (hier onder een plank op de composthoop). Ik kan niet alles wat ik daar zie op deze website zetten, maar dit zijn toch wel interessante beestjes. Ze lijken op een schorpioen zonder staart, maar wel met schaar zoals ook krabben hebben. Ze zijn klein. Van 2 tot 8 mm. Deze was ongeveer 2 mm lang. Net als de schorpioenen hebben ze een gifklier, maar dan bij de schaar. Daarmee kunnen ze hun prooi (bijvoorbeeld een springstaartje) verlammen. De vrouwtjes kunnen zich ook aan andere veel grotere insecten als vliegen vastklemmen om zo mee te liften naar een ander gebied.
Ze leiden een verborgen leven, tussen gevallen bladeren, onder stenen, in mos enz. In Nederland komen 23 soorten voor. Foto's 17-7-2015. |
 ..
Een donkerder pseudeoschorpioen. Foto's 30-3-2019. |
Orde: Acarina (Mijten)
Hier heb ik weinig verstand van. Zijn interessante beestjes en er zijn
heeeeeeeel veel soorten.
 ...
Mijten, Chaetodactylus osmiae. Familie
Chaetodactylidae.
Op dit mannetje Rosse metselbij (Osmia rufa = Osmia
bicornis). zitten heel veel mijten (Chaetodactylus osmiae).
Geen Nederlandse naam. Door het grote aantal heeft hij er
last van. Ze doen de bij niets, ze liften mee en komen zo in de nesten. De nesten van metselbijen kunnen worden aangetast door de mijt.
Een mijt kan zich voeden met eitjes, larven of met de stuifmeelvoorraad. Ze
leggen daar ook hun eitjes. De larven die uitkomen, voeden zich ook met het
opgeslagen stuifmeel. Als het voedsel opraakt klampen ze zich aan een bij vast
om een nieuw nest te vinden. Foto's 9-4-2014.
|
Waarschijnlijk de hommelmijt Tyrophagus laevis synoniem Kuzinia laevis.
Die brengt de winter door bij de koningin (foto net na de winter) In de
hommelnesten schijnen ze vooral van stuifmeel, honing te leven. Ze liften
mee met de hommel om zich te verspreiden, maar zijn voor de hommels niet
schadelijk. Dit in tegenstelling met bijvoorbeeld de varroa-mijt bij de
honingbijen. Foto 4-3-2014. |
 ..
Gewone doodgraver
(Nicrophorus
vespilloides) met mijten. Op doodgravers en mestkevers zie je vaak mijten. Ze
liften met de kevers mee naar andere plekken. Soms zitten ze helemaal onder
de mijten. Het schijnen roofmijten zijn van de familie Parasitidae,
die meeliften. Foto's 21-5-2014.
|
Enkele mijten die ik vind op de bodem. Roofmijten lijkt me, maar verder
weet ik het niet.
| Foto 7-7-2016. In de duinen genomen. Opvallend door lange, licht met rood
gekleurde poten.
Foto 10-2-2018. Heel algemeen in de tuin. Waarschijnlijk mannetje familie Parasitidae.
Foto 8-2-2018.ongeveer 1 mm. Heel klein. Waarschijnlijk familie Rhagidiidae. |
Mosmijten (Oribatida).
Ze leven in het strooisel en in de bovenste bodemlaag, in humus of in vochtige mos. Ze hebben de
vorm van een bolletje, zijn klein en bewegen langzaam. Voedsel verschilt
per soort. Levende en dode planten, micro-organismen zoals algen, bacteriën en
schimmels. Sommige zijn roofzuchtig, maar geen is parasitair.
Een mosmijt
(Oribatida). Kleiner dan een mm. Foto 31-3-2012.
Spintmijten (Tetranychidae).
Een familie van kleine mijten (tot ongeveer 1 mm). Eitjes worden op de
bladeren gelegd, waarna de jongen worden beschermd door een spinsel. Ze
zuigen sap uit de plant.
 ..
Klimopmijt (Bryobia kissophila). Familie Spintmijten (Tetranychidae).
Er zijn verschillende Bryobia soorten, die op verschillende planten
voorkomen. Bryobia kissophila kun je vinden op klimop. Bij ons zitten er
heel veel. Foto's 7-5-2019.
Familie schildteken (Ixodidae). Alle soorten in Nederland op Waarneming.
 ..
Schapenteek (Ixodes ricinus).
Familie schildteken (Ixodidae). Orde Mijten (Acarina). Klasse Spinachtigen
(Arachnida), Stam Geleedpotigen (Arthropoda).
Als insectenfotograaf moet je oppassen voor teken als je door de natuur wandelt. Vreemd genoeg heb ik er
in de duinen nooit last van. In de tuin word ik regelmatig gebeten door de
nimfjes. Die leveren minder gevaar op voor ziektes. Katten zie je vaak met
de volgezogen volwassen exemplaren. Mensen herkennen die wel. Zoals hij
hier afgebeeld staat, niet volgezogen, wordt hij minder snel
herkend.
De schapenteek voedt zich met vele zoogdieren, waaronder de mens. Dit is
de bekendste soort teek in Nederland, maar er zijn meer soorten (9).
De teek vervelt drie keer voor hij volwassen is en iedere keer heeft hij
bloed nodig. De kans daarop is niet zo groot, daarom worden heel veel
eitjes gelegd, zodat er altijd enkele zijn, die het overleven.
Foto's 27-4-2015 en 22-9-2015. Een nimf van een
teek van nog geen 2 mm, waar we het meest last van hebben.
|
Bij waarneming.nl.
kun je, als je lid bent, aan elkaar informatie
over dieren
vragen
en
waarnemingen
doorgeven.
Ik wil de mensen van waarneming bedanken voor de hulp
bij het determineren.
Engels
/ English
 
|
