Engels / English

                                                    Herfst        

In de herfst valt er nog genoeg te ontdekken. Sommige planten blijven nog lang doorbloeien. De duizendknoop (Polygonum amplexicaule) is daar een voorbeeld van. De Judaspenning laat nu zien, hoe hij aan zijn naam komt. Het is verslavend om de buitenste blaadjes er af te peuteren, zodat het prachtige zilver te voorschijn komt. Mijn terras is vernieuwd en wat groter gemaakt. De taxusheg aan de linkerkant is twee meter lager gemaakt. Ik kan nu weer de huizen zien. Dat is wel jammer. Maar we krijgen  meer licht in de tuin.

.....

.....

De composthoop moet weer afgegraven worden. Al het afval komt hier terecht. De groene bak hoef ik nooit te gebruiken. Het grootste deel is echter blad. Een deel van de oude kompost vermeng ik met de bladeren. Volgens mij verteert het dan sneller. Na een jaar is het goede kompost.

De paddestoelen, die ik het meest zie in de tuin, zijn de aardster en de aardappelbovist. Op beide paddestoelen zat toevallig een insect.

Deze foto's heb ik jaren geleden op de website geplaatst. Ik laat ze zo staan, want ik vind het nog steeds leuk om naar te kijken. De meeste planten, net als de composthoop zijn er nog steeds. Alleen de palm is dood gegaan. Hij was niet winterhard en werd te groot om in de kamer te staan. Daarna hebben we een heel kleine Winterharde palm, Chinese waaierpalm (Trachycarpus fortunei).gekocht. Eerst stond hij in de bloempot van de vorige palm. Toen hij te groot werd heb ik hem ongeveer op dezelfde plek in de tuin gezet. Hij groeit steeds harder.

  Winterharde palm, Chinese waaierpalm (Trachycarpus fortunei) Foto 8-11-2021

Soms valt je oog wel eens op iets aparts. Zoals een veer tussen de bladeren, of een verdorde plant. (Geel vingerhoedskruid)

.....

.....

Eigenlijk weet ik niet zo veel van paddenstoelen. Hoewel ik ze wel interessant vind. Ik heb daarom een paar foto's op deze pagina gezet. 
Alle paddenstoelenkenners op waarneming wil ik bedanken voor hun hulp bij het determineren.

Champignon spec. Familie Agaricaceae.  Champignons zijn eetbaar. Maar dat heb ik toch maar niet geprobeerd. Schubbige boschampignon (Agaricus silvaticus) zou kunnen als je naar deze foto's kijkt. Alleen schijnen die bij het aansnijden roze of bloedrood aan te lopen. En dat deed deze champignon niet. Ik houd het dus maar op specie.

Glimmerinktzwam (s.l.) - Coprinus micaceus sl, incl. pallidissimus, truncorum. Familie Coprinaceae. Dit houdt in, dat je niet precies weet welk soort het is. Maar C. pallidissimus en C. truncorum zijn veel zeldzamer.  Deze inktzwammen komen in groepjes voor. Zoals ook op deze foto te zien is. Op dode stronken, maar ook zoals hier op voedselrijke grond.

Getande boomkorst (Cerocorticium molare) Familie Cyphellaceae. Het vruchtlichaam is ook hier korstvormig. De bovenkant heeft 1 - 4 mm lange stekels, crème tot donker okerkleurig, met een gewimperde rand. Een nauwe verwant van de Ziekenhuisboomkorst. Als je er over wrijft ruik je een chemisch luchtje. Gevonden op afgewaaide takken van een eik.

Gekraagde aardster (Geastrum triplex) Een buikzwam uit de familie van Geastraceae. In Europa zijn er 20 soorten  aardsterren. De kraag is vooral te zien bij de rechter foto. Bij de andere foto's kun je zien, dat hij zich zal loslaten van de slippen. 4 tot 8 slippen. Hij komt o.a. voor in bossen en duinen.

Helmmycena (Mycena galericulata) Familie Mycenaceae. Kenmerk van deze soort: Witte lamellen (met een wat rossige schijn) met tussenschotjes tussen de lamellen. Het hoedje is klokvormig met in het midden een bult. Bij kneuzing ruik je een meelgeur.  In groepjes op boomstronken. Hier staan ze op een vermomde stukken hout.

Kussenvormige houtzwam (Hapalopilus rutilans) Familie Polyporaceae. De hoed heeft een omgebogen rand. Op de hoed zie je buisjes van 4-10 mm lang. De geur is zoetig. Hij verkleurt paars als je er loog  (KOH) of ammonia op giet. Gevonden op afgewaaide takken van een eik.

Franjehoed spec. (Psathyrella spec.) Familie Psathyrellaceae. Verder kom ik niet zonder microscoop. Het zijn vaak kleine onopvallende paddenstoelen.

Rechte koraalzwam (Ramaria stricta) Familie Ramariaceae. Je vindt ze vaak op stronken en takken van loofbomen. In dit geval op stukken verrot hout van een appelboom.  Dubbelgangers zijn: De slappe koraalzwam (Ramaria flaccida) en de naaldboskoraalzwam (Ramaria eumorpha)

Gele korstzwam (Stereum hirsutum) Familie Stereaceae. Het vruchtlichaam is leerachtig korstvormig, met tot 2 cm afstaande schijnhoedjes. Hij verkleurt niet als je er overheen krast. Gevonden op afgewaaide takken van een eik.

Valse kopergroenzwam (Psilocybe caerulea) of Echte Kopergroenzwam (Psilocybe aeruginosa). Familie Strophariaceae Paddenstoelen met een blauwgroene hoed met een slijmerige huid. Een verschil tussen deze twee soorten is, dat de valse kopergroenzwam weinig vlokken op de hoed, een zwakke ring en lichtere plaatjes heeft. Die zou het dus moeten zijn. Het had echter hard geregend. De vlokken kunnen dus ook van de hoed afgespoeld zijn. Ook de andere kenmerken zijn veranderlijk. (leeftijd en/of groeiomstandigheden)

Oranjerode stropharia (Leratiomyces ceres). Familie Strophariaceae.

Echt judasoor (Auricularia auricula-judae). Familie Auriculariaceae. Eigenlijk hoort hij niet op de herfstpagina, want ze zijn in de (zachte) winter in februari gefotografeerd. Maar ze komen het hele jaar voor op oude of afgestorven takken van struiken. In dit geval op een vlinderstruik. Ze doen het goed onder vochtige omstandigheden. Als het droog is, neemt de omvang van de hoed af. Ze lijken zoals de naam aangeeft inderdaad op een oor. Ze zijn eetbaar. Foto 23-2-2024.

Twee paddenstoelen, die in 2013 verschenen, nadat een van de kastanjebomen was omgezaagd.

Grijze buisjeszwam (Bjerkandera adusta). Familie Meruliaceae. Ze groeien tegen dode stammen. Licht tot donkergrijs met een witte rand, die later donker wordt. Deze soort: Aan de onderkant donkergrijze buisjes.

Honingzwam (Armillaria). Familie Physalacriaceae. Er zijn verschillende soorten. Parasitair. Ze leven van de dood hout, maar ze kunnen ook heel schadelijk zijn voor levende bomen. Ze groeien bij de basis van de stam of in de buurt van de boom op de wortels of begraven dood hout. Hopelijk heeft onze andere kastanje er geen last van.

In 2018 voor het eerst bij de kastanjes aan de straat voor ons huis. 

Knolhoningzwam (Armillaria lutea). Familie Physalacriaceae.  Herkenbaar aan de knolvormige verdikte basis. Op dood hout, vaak bij de basis van bomen. Gelukkig niet schadelijk voor levende bomen, zoals andere honingzwammen. Foto's 15-10-2018

Gewone oesterzwam (Pleurotus ostreatus). Familie Pleurotaceae. Groeit op levende en dode stammen van bomen. Meestal een teken, dat de bomen niet gezond zijn. Deze kastanje is helaas een maand later omgezaagd. Foto's 7-3-2018, 7-3-2018.

De voortuin oktober 2007. Daarna heb ik het blad weggeharkt. Maar op de foto staat het wel mooi.

Hieronder: De beide kastanjes in de achtertuin. Je wordt wel eens gek van het vegen van bloemetjes en bladeren, van al die kastanjes die vallen. (Eén door het dakraampje) Nadelen zijn ook: De kosten van het snoeien. Bij storm de angst dat ze omvallen. Toch kan ik ze niet missen. Voordeel: Bij warm weer is het in huis heerlijk koel.

2012: Helaas is een van de kastanjebomen ziek geworden. 2023 ook de andere kastanjeboom werd ziek. Waarschijnlijk ook door ouderdom. Hier het verslag.

.....

Bloemen in de herfst

Monnikskap (Aconitum carmichaelii). Ranonkelfamilie (Ranunculaceae). Monnikskap staat ook bij "zomerbloeiers". Omdat ze zich niet  echt uitzaaiden, hadden we er op de markt een paar bij gekocht. Deze beginnen echter veel later te bloeien. (IX, X) We hebben nu dus het hele jaar bloemen. Zon, liever half schaduw. Vochtige doorlatende bodem. Giftig! Je kunt hem delen.

Herfstaster (Aster yunnanensis) Ik weet niet zeker of het deze soort is. Hij wordt ongeveer 40 cm hoog. Bloeitijd: IX - XI. Voedzame, vochtige maar goed doorlatende grond. Ik heb hem al meer dan twintig jaar in de tuin.

Zilverkaars (Cimicifuga simplex) Bloeitijd  X, XI.  Zon - schaduw.Voedzame humusrijke, vochtige grond.  Bij mij staat hij te droog en heeft hij het tijdens mooie zomers moeilijk. Daarom groeit hij niet uit. Omdat de bloemen zo mooi zijn wil ik hem wel graag behouden. Familie Ranunculaceae. Inheems in het oosten van de Verenigde Staten.

Cyclamen hederifolium  In september begint hij te bloeien met kleine bloemen. Vrij snel daarna verschijnen de bladeren. Na de bloei worden, die groter en blijven nog lang aanwezig. Ze zijn hartvormig met een zilveren tekening.  Inheems van Zuid Frankrijk tot in Turkije

Klimop (Hedera helix Simone)  Deze klimop is in 1996 als nieuwe soort geïntroduceerd. Deze struikvormige klimop wordt niet hoger dan 90 cm. Je hebt tegen het eind van de zomer tot laat in de herfst bloemen. Daarna verschijnen er  zwarte bessen. Vooral zveefvliegen zijn gek op de bloemen. De struik kan zowel in de zon als in de schaduw en kan gesnoeid worden. Wintergroen.

Schijnhulst (Osmanthus heterophyllus 'Goshiki'). Olijffamilie (Oleaceae). Zon, halfschadiw. Hoogte 80-100 cm.  Bloeitijd: Vlll-X, De kleine, witte bloemen zijn onopvallend. Op deze foto staan ze na een warm najaar in november in bloei. De getande bladeren lijken op die van hulst. Inheems in Japan, Taiwan. Foto's 10-3-2022 en 4-11-2022.

Duizendknoop (Persicaria-filiformis) Familie: Polygonaceae. Met recht een herfstbloeier. Pas in het begin van de herfst begint hij dte bloeien. Maar daarvoor geeft hij de tuin kleur door het blad. Inheems in Japan, het noordoosten van de Himalaya en het noordoosten van de VS. Bloeitijd: IX, X. Rozerode kleine bloemen op dunne lange aren. (Daardoor moeilijk te fotograferen) Zonnig of halfschaduw. Elke tuingrond, vochtig  maar goed doorlatend. Hij zaait zich makkelijk uit. Maar bij mij staat hij al 10 jaar op zijn plekje. (misschien te droog) Margriet bedankt voor het uitzoeken van de naam.

Duizendknoop (Polygonum amplexicaule) Bloeitijd: VII - X. Familie: Polygonaceae. Je kunt hem dus ook bij de zomerbloeiers zetten. Deze foto is eind september genomen. Hoewel hij al een tijdje in bloei staat fleurt hij de tuin nog prachtig op. Vruchtbare wat vochtige grond. Maar op andere grondsoorten doet hij het ook. Zon - schaduw.Vermeerderen: Hij zaait zich uit, maar je kunt hem ook scheuren. Je moet wel oppassen, dat hij niet te veel ruimte gaat innemen.

Hemelsleutel (Sedum telephium) Hij behoort tot de vetplantenfamilie. De grond moet natuurlijk goed doorlatend zijn. Zon. Bloeitijd: VII - X. Ik heb een aantal  variëteiten. Hemelsleutel komt ook in het wild in Nederland voor.

Guldenroede (Solidago) Dit is de Canadese guldenroede (Solidago canadensis). Hij is oorspronkelijk uit Canada ingevoerd. Maar hij is nu in heel Europa verwilderd terug te vinden. Er is ook een Europese soort.Hij vermeerdert zich via worteluitlopers en door zaad. Je moet oppassen, dat hij niet te veel plaats inneemt. De bloemen eind zomer begin herfst zijn mooi en worden door veel bijen bezocht. Bloeitijd: VIII - X. Zonnig. Goed doorlatende, vruchtbare grond. In het najaar of voorjaar kun je de planten tot de grond afknippen. Familie Asteraceae.

Tompetkruid, trompetbloem (Strobilanthes atropurpurea, Strobilanthes atropurpureu). Familie Acanthaceae. Bloeitijd  VII - X.  De plant heeft veel purperblauwe bloemen in de nazomer. Ik heb hem bij de herfst gezet, omdat hij nog lang doorbloeit. Hij groeit op iedere grondsoort en houdt van warmte, maar niet van felle zon. Zon - halfschaduw. Hoogte 120 cm

Struiken met mooie bessen: 

Sneeuwbes (Klapbes) (Symphoricarpos albus ) De bloemen zijn er al vanaf juni. Hoewel ze klein en onopvallend zijn, worden ze veel door bijen bezocht. De witte bessen zijn wel opvallend en blijven lang hangen. Klapbes, omdat ze knallen, als je erop gaat staan. De sneeuwbes groeit overal. zon, schaduw, goede, minder goede grond, het maakt niet uit. Hij vermenigvuldigt zich vooral door ondergrondse uitlopers. Je kunt hem goed snoeien.   De sneeuwbes is inheems in Noord-Amerika. Hij is in 1817 in Engeland ingevoerd en komt nu overal in Europa voor. De bessen en bloemen zijn eind september gefotografeerd. De Latijnse naam betekent zeep. De indianen gebruikten deze plant als zeep.

Vlakke dwergmispel (Cotoneaster horizontalis) Bloeitijd: V, VI. Bij mij staan  ze in de tuin en tegen de muur. De heester stelt geen eisen aan de grond. Zon - Schaduw. In de zon komen er meer bessen. Hij zaait zich uit.  Deze dwergmispel wordt ongeveer 1,5 meter hoog en groeit, als hij niet tegen de muur staat, breed uit (waaiervormig). Je kunt hem goed snoeien. Inheems in China.

Hulst (Hex aquifolium) De hulst heb ik al op de pagina "lente 2007" beschreven.

Venijnboom, taxus (taxus baccata) Inheemse conifeer  in Europa. Ik zou bijna de taxus vergeten, terwijl  de heg om mijn hele achtertuin uit taxus bestaat. De besjes zijn het bekijken waard. De venijnboom is giftig en is dodelijk voor vee. Het rode vruchtvlees is in het geheel niet giftig. Het smaakt heel zoet, op de rand van weeïg. Nooit op de harde giftige pit bijten of de pit inslikken!  Laat kinderen er daarom niet van eten!! Taxus wordt gebruikt tegen kanker. Van het harde hout maakte men vroeger bogen. Je kunt hem het hele jaar snoeien. Taxus groeit zowel in de zon als in de schaduw.

Egel (Erinaceus europaeus) in de herfst.

Vandaag (20-10-09) hoorde ik geluiden onder een hoop bladeren in de tuin. Toen ik even bleef kijken, zag ik het kopje van een egel verschijnen.

Schilderijen in de herfst. (2009)
In oktober heb je de kunst tiendaagse in Bergen. In heel veel winkels, banken, hotels enzovoort kun je dan kunst bewonderen. Zie

..

..    Dit was de inzending van mijn zoon Dirk Jan de Graaf. Ik heb ze even in de tuin opgehangen voor een fotootje. Ze waren te bewonderen in restaurant Gorter.

Hij heeft ook een website.  http://www.dirkustrations.com/ 

Tijdens kunsttiendaagse in Bergen heb ik nog wat foto's gemaakt van twee bekende plekjes in Bergen.

.....

.....

Het Oude Hof in Bergen.
Er is al weer een jaar voorbij. Dit zijn foto's van de kunsttiendaagse in oktober 2010.
Dit keer wat foto's van de tentoonstelling bij het Oude Hof. Ik heb geen foto's in het gebouw gemaakt van de schilderijen, die daar hingen.
In het midden van de 17e eeuw is dit herenhuis gebouwd. Het landgoed is ook zonder de beelden een bezoek waard. Tegenwoordig is het gebouw in het bezit van de stichting Blooming. Een trainingsbedrijf met verschillende hotels en trainingsaccommodaties.

.....

.  De linden op het voorplein zijn in 1647 door Studler van Surck geplant. Het zijn zelf ook kunstwerkjes, vind ik.

.....

. Als je een klein stukje door het bos loopt, kom je bij een open ruimte. Daar staan allerlei moderne beelden. (alleen tijdens de kunsttiendaagse)

..... . . Op deze foto's zie je stukje bos, dat bewaakt wordt door een paar prachtige katachtige, het pad naar de open plek met beelden en een doorkijkje. Toen we weggingen, heb ik nog een laatste foto van het herenhuis "Het Oude Hof " gemaakt.

Ik heb ook een foto staan op de pagina "lente" en een foto op de pagina "winter". Dan is hij niet bang voor me, maar hij houdt toch wat afstand. In de herfst zijn we goede vrienden. Als ik bladeren aan het harken ben, komt hij er altijd bijzitten om te kijken of er nog wat te halen is. Soms is dat lastig, want sommige insecten wil ik graag fotograferen. 
Ik maak me zelf maar wijs, dat hij mij ook aardig vindt. Vaak zit hij op zo'n twintig cm afstand. (net als op deze foto)

Foto 15-11-2010

Beelden in de mist. "De Poort van Bergen" van Herbert Nouwens.

Mist hoort ook bij de herfst. In november was er ruim een week elke dag mist. Gelukkig is dat een uitzondering. 
Ik heb de twee beelden gefotografeerd, die op de rotonde staan. Als je vanuit Alkmaar over de Bergerweg naar Bergen gaat, kun je ze niet missen.
Ze zijn hier neergezet in 2002. En zijn gemaakt van roeskleurig cor-ten staal.
De eerste keer dat we het zagen, kwamen we terug van vakantie. Mooi vonden we het niet. We moesten meteen aan de twin-towers denken. Dat vonden meer Bergenaren. Uit protest werden verschillende keren blikken verf tegen het beeld geleegd. Een keer werd er zelfs een half vliegtuig aan een toren bevestigd.
Tegenwoordig is het rustig geworden. Mooi vind ik het nog steeds niet. Maar we zijn er aan gewend, zullen we maar zeggen.

Foto 23-11-2011

 Huisspitsmuizen (Crocidura russula). Familie Spitsmuizen (Soricidae). September 2012.

.....

Een foto om de huismuis met de huisspitsmuis te vergelijken. Eind herfst zien we wel eens een huismuis in huis. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Ik heb een val, waarmee je ze levend kunt vangen. Daarna kun je ze in de tuin van de buren zetten, maar daar komt burenruzie van. Gelukkig hebben we bos en duinen in de buurt.
Oorspronkelijk komen ze uit Centraal Azië en Rusland. Nu zijn ze overal te vinden, waar mensen zijn. Ze eten van alles. Bijvoorbeeld granen, zaden, insecten en wormen. Bij ons hebben ze zelfs eens van de stopverf gegeten.
In het wild kunnen ze dertig maanden oud worden. Maar door alle vijanden leven ze meestal korter.
Als je er op let, dat muizen niet makkelijk bij etenswaren kunnen komen, vermenigvuldigen ze zich niet zo snel in huis. Meestal ontdek je ze door de muizenkeutels en de kapot geknaagde verpakkingen.
 

Gewone Bosmuis (Apodemus sylvaticus). Familie Muisachtigen (Muridae).

Voor het eerst zag ik een bosmuis in de tuin. Ik zet hem bij de andere muizen, hoewel ik hem in de zomer zag tussen de planten. Kenmerken: Grote, opstaande oren, een staart langer dan het lichaam, rugzijde is goudkleurig bruin en de buik wit. Hij eet vooral zaden, maar ook bessen, planten, kevers, slakken enz. Foto's 7-7-2024.

..

Engels / English                                                         

Subpagina zomerbloeiers:  Struiken, die in de zomer bloeien.