|
 Engels
/ English
Wespen, bijen, hommels
| Vliesvleugeligen (Hymenoptera). De insecten, die tot die orde
behoren zijn de bijen, hommels, mieren, wespen en zaagwespen. Vliesvleugelen
(Hymenoptera) worden verdeeld in verschillende subordes. Namelijk suborde
Symphyta. Deze groep heeft geen taille. (bladwespen) en suborde
Apocrita. Apocrita kun je weer in twee groepen verdelen. Namelijk:
Parasitica en Aculeta.
Parasitica: Sluipwespen of parasitaire hymenoptera. De vrouwtjes hebben een
ovipositor (legboor), waarmee ze de eitjes in of bij larven leggen. Die larven
worden uiteindelijk gedood door de wespenlarven. Er zijn verschillende
families.
De grootste groep zijn de gewone sluipwespen (Ichmonidae). Andere groepen zijn:
Schildwespen (Braconidae), bronswespen (Chalcidoidea), Hongerwespen (Gasteruptiidae),
Galwespen (Cynipoidea).
Galwespen leggen de eieren meestal in plantenweefsel, waar de gallen
ontstaan.
Aculeata: Bij deze groep is de legbuis veranderd in een angel, waarmee
een prooi verdoofd kan worden of die gebruikt wordt om zich te verdedigen
(bijen). Ook in deze groep zijn er wespen met parasitaire larven. Spinnendoders lijken wel op sluipwespen, maar hebben een angel waarmee ze hun
gastheer verdoven. Ook Goudwespen (Chrysididae) hebben een angel.
|
Voor de families, waarvan ik veel soorten heb, heb ik een subpagina gemaakt. Ik heb
van elke familie een voorbeeld op deze pagina geplaatst met daaronder een link
naar de subpagina over deze familie.
Rozenbladwesp (Arge pagana)
Familie Kortsprietbladwespen
(Argidae)
Bladwespen of zaagwespen. (Symphyta)
De taille van de bladwesp is afwezig. Ze maken geen
nest. De larven van een bladwesp lijken op een rups. (bastaardrups)
|
Ichneumon bucculentus Familie Gewone
sluipwespen (Ichneumonidae)
Deze wesp hoort bij de Sluipwespen of parasitaire hymenoptera. Vrouwtjes
hebben een legboor. Larven zijn parasitair. Gewone sluipwespen (Ichneumonidae)
zijn de grootste groep.
|
Grote aardhommel (Bombus terrestris)
Geslacht hommels (Bombus)
Hommels (Bombus): Grote behaarde bijen van het geslacht Bombus. Ze leven in kolonies.
Alleen de
koningin overwintert en begint het volgende jaar aan een nieuwe kolonie. Het
nest is soms ondergronds, maar kan ook tussen graspollen gebouwd worden. |
Bijenhotel.
|
Sociale Wespen Familie Plooivleugelwespen
(Vespidae) Onderfamilie Papierwespen of Vespinae.
De kolonies bestaan één jaar. Elk jaar wordt de kolonie in het voorjaar door
een koningin gesticht. De nesten zijn van papier. Het papier wordt door de
wespen van hout gemaakt. Het hout wordt tot papier pulp gekauwd. De werksters verschijnen het eerst. Dit kunnen er in
een jaar wel enkele duizenden zijn. Op het eind van de zomer verschijnen de
mannetjes en nieuwe koninginnen. Alleen de bevruchte koninginnen
overwinteren.
Plooivleugelwespen hebben hun naam gekregen, omdat ze
hun vleugels in de lengte opvouwen. De
ogen zijn niervormig.
 Hoornaar (Vespa
crabro). Familie Plooivleugelwespen
(Vespidae).
Een koningin. Een heel grote wesp. Roodbruin op kop en
thorax. Lijkt op de Dolichovespula
media, maar Vespa crabro heeft geheel roodbruine antennes.
Lengte koningin: 25-35 mm, werksters 18-24 mm.en mannetjes 21-28 mm.
Nesten in holten, vooral boomholten .
Midden-Europa, delen van Azië.
10-8-2022 Dit keer geen koningin. |
 ..
 .
 .
 Gewone wesp (Vespula
vulgaris). Familie Plooivleugelwespen
(Vespidae).
Eerste foto's zijn van een koningin. De antennes van de mannetjes hebben
13 segmenten. De scapus (schacht) is het eerste segment. De werksters
hebben er 12. Zoals je ziet is de koningin forser.
Ze worden ook wel limonade wespen genoemd, omdat ze in de nazomer en
herfst heel hinderlijk kunnen zijn. Vooral als je limonade drinkt. Ze
lijken heel veel op de iets grotere Duitse wesp (Vespula germanica). We
worden meestal door deze twee soorten gestoken.
Lengte koningin: 16-19 mm, lengte werksters 11-14 mm, lengte mannetjes
13-17 mm.
Het nest wordt onder de grond gebouwd in oude dierennesten, maar ook in
holle bomen en spouwmuren. In 2008 hadden we een nest tussen het dak en
plafond van de bijkeuken gehad. We konden er niet bij. Tot de herfst
hadden we er geen last van. Pas toen het koud werd, zag je ze ook in de
bijkeuken. Daar liepen ze wat suf rond. Het jaar daarna waren ze
verdwenen. We hoefden dus geen bestrijdingsdienst te bellen.
Inheems in Europa, Azië, Japan en Noord-Amerika. Ingevoerd in Australië
en Nieuw-Zeeland. Foto's koningin: 26-3-2012.
Foto's werkster van de gewone wesp: 30-10-2010. |
 ..
 .
 Middelste wesp (Dolichovespula media). Familie Plooivleugelwespen
(Vespidae).
Dit is ook een koningin.
Ze vallen mensen niet lastig, behalve als ze te dicht bij het nest komen. De
koningin heeft een rode tekening op het borststuk, De middelste wesp is
variabel van kleur. Werksters en mannetjes zijn vaak zwart met smalle gele
banden.
Lengte koningin: 18-22 mm, lengte werksters en mannetjes 15-19 mm.
Nesten hangen in bomen, struiken, onder dakranden.
Midden-Europa, delen van Azië. Foto's koningin: 11-5-2017, 13-5-2017. Eerste waarneming
in onze tuin. 
8-7-2022 Dit keer geen koningin. |
Saksische wesp (Dolichovespula saxonica). Familie Plooivleugelwespen
(Vespidae).
Lijkt veel op Vespula vulgaris. Een duidelijke afstand tussen de onderkant van het oog en de basis van de kaken.
Bovengrondse nesten zowel in holtes als aan de buitenkant. Langwerpig van vorm met de uitgang onderaan. Ze vallen mensen niet lastig
Queen lengte: 15-18 mm, werksters 11-13 mm en mannetjes 13-15 mm.
Europa, Noord- en Centraal-Azië. Foto 26-4-2021.
|
Onderfamilie veldwespen (Polistinae). Familie Plooivleugelwespen
(Vespidae)
Sociale wespen. Smaller dan Papierwespen (Vespinae). Kleinere nesten. In
Nederland de soorten Bergveldwesp - Polistes biglumis, Franse veldwesp - Polistes dominula, Cryptische veldwesp - Polistes gallicus, Groefkopveldwesp - Polistes nimpha.
Alleen Polistes dominula is niet zeldzaam.
 ..
Franse veldwesp (Polistes dominula). Onderfamilie
veldwespen (Polistinae).
Familie Plooivleugelwespen (Vespidae). Niet in de tuin, maar
ongeveer 2 km van mijn huis
Kenmerken: Oranje antennes, poten en vleugels.
Foto's 8-9-2023. |
Onderfamilie leemwespen, metselwespen (Eumeninae). Familie Plooivleugelwespen
(Vespidae)
 ..
 Muurwesp spec. (Ancistrocerus
spec.). Onderfamilie leemwespen,
metselwespen (Eumeninae).
Familie Plooivleugelwespen (Vespidae).
Kenmerken Zwart met gele strepen. Een smal
uiteinde. Bij de mannetjes zijn de laatste segmenten van de antennes
gebogen. (als een haak)
De in Nederland op elkaar lijkende soorten zijn. Ancistrocerus parietum,
Ancistrocerus gazella, Ancistrocerus quadratus, Ancistrocerus
nigricornis, Ancistrocerus oviventris
De nesten kun je vinden in gaten in het hout. Bijvoorbeeld een kevergangen,
boorgaten. In de cellen van het nest worden rupsjes als voedsel voor de
larven achtergelaten. Net als bij metselbijtjes wordt de cel afgesloten.
Foto's 2-6-2011, 12-4-2012. |
Deukmetselwesp
(Symmorphus spec.). Onderfamilie leemwespen,
metselwespen (Eumeninae).
Familie Plooivleugelwespen (Vespidae).
Kenmerken Zwart met gele strepen. Ze zijn herkenbaar aan een overlangse, ondiepe groef op het
eerste achterlijfssegment.
De in Nederland op elkaar lijkende soorten zijn. Symmorphus angustatus, S. bifasciatus, S. connexus, Symmorphus crassicornis, S. debilitatus, S. fuscipes, S. gracilis, S. murarius
Ze nestelen in holten als in twijgen, stengels, gallen,
hout. Scheidingen tussen cellen zijn gemaakt van modder. Volwassen vrouwtjes jagen op larven van kevers om er eieren in te leggen.
Foto 3-6-2022. |
Solitaire wespen.
Superfamilie Chrysidoidea.
Tot deze superfamilie behoren naast kleinere families de platkopwespen (Bethylidae),
de goudwespen (Chrysididae) en de tangwespen (Dryinidae)
Platkopwespen, Bethylidae.
De Bethylidae behoren tot de
superfamilie Chrysidoidea en dragen een angel. Het zijn donkere, kleine
tot middelmatig grote wespen met een afgeplat lichaam en korte stevige poten. De Bethylidae zijn
parasieten van larven van vlinders en kevers. Ze verlammen hun slachtoffers
door ze te steken (verschil met Chrysididae). Daarna verstoppen ze
hem en leggen hun eieren. De larven van leven als ectoparasiet op
hun 'gastheer'. Er zijn vijf onderfamilies:
Bethylinae, Epyrinae, Pristocerinae, Galodoxinae en Mesitiinae (niet in
Nederland). Informatie: Naturalmedia.nl.
 ..
 Bethylus. Onderfamilie Bethylinae.
Familie platkopwespen, Bethylidae.
De vier soorten in Nederland zijn Bethylus boops (vrouwtje 2,0-3,0 mm), Bethylus cephalotes
(mannetje 2,5-4,5 mm, vrouwtje 2,5-5,5 mm), Bethylus dendrophilus (mannetje 2,0-2,5 mm, vrouwtje 2,5-3,5
mm), Bethylus fuscicornis (mannetje 2,0-4,0 mm, vrouwtje 2,5-4,5 mm).
Verschillen zitten er o.a. in beharing. Op deze foto's is dat niet te zien.
Volgens Jeroen de Rond: Aan de iets van achteren genomen foto meen er een scherpe driehoekige middenkam aan de snuit te herkennen. Dan zou het Bethylus dendrophilus kunnen zijn. De enige andere soort met zo'n scherpe driehoekige snuit is Bethylus
boops, die vroeger alleen in Limburg werd gevonden maar nu lijkt op te rukken naar het noorden. Die heeft haren op de facetogen die minstens zo lang zijn als de
oogfacetjes. De ogen van Bethylus dendrophilus zijn volkomen kaal. Door de grove resolutie is dat verschil helaas niet te zien, maar de lengte van de achterkop wijst meer in de richting van Bethylus
dendrophilus. Het zijn beiden boombewonende soorten.
Foto's 29-10-2016. |
Tangwespen, Dryinidae.
Behoren tot de superfamilie Chrysidoidea.
De larven van dryiniden leven als ectoparasiet op
cicaden. Tangwespen, omdat de vrouwtjes een grijporgaan hebben aan de voorpoten, dat
op een tang lijkt. Hiermee vangen de vrouwtjes cicaden. Ze hebben een angel
en kunnen dus niet bij de sluipwespen geplaatst worden, hoewel hun
levenswijze op sommige soorten lijkt. Ze leggen een eitje op een cicade.
Meestal op een larf van een cicade. De cicade blijft op dat moment leven. De
larve van de tangwesp steekt alleen de kop door de huid van de cicade. De
larve neemt in het begin maar weinig vocht uit de cicade. Als de larve bijna
volgroeid is wordt de cicade leeggegeten. De larve spint daarna een cocon op
een plant of in de bodem. Ze overwinteren als pop.
Er zijn ook soorten,
waar de vrouwtjes geen vleugels hebben. Die lijken heel veel op mieren. De
soorten zijn variabel zowel wat betreft lengte als kleurtekening. Ze zijn vaak in de buurt van
mierennesten te vinden. Ik heb deze
informatie gebruikt.
Anteon brachycerum. Familie tangwespen,
Dryinidae. Vrouwtje.
De larven van Anteon brachycerum leven als ectoparasiet op berkencicaden.
Gedetermineerd door Jeroen de Rond. Informatie van
Jeroen: Deze miniatuurwespen zijn van foto's bijna niet te determineren,
maar dit is een uitzondering. De grote gele vleugelstigma's en de dikke,
kralensnoerachtige sprieten zijn kenmerkend. De soort leeft als larve
parasitair op berkencicaden. De cicaden hebben dan een soort bruin buideltje
aan hun lijf. Uit heel Nederland zijn sinds 1980 maar zo'n 20 vondsten
bekend.
Foto 07-04-2012. Ongeveer zo groot als een mier. |
Goudwespachtigen (Chrysididae).
Behoren tot de superfamilie
Chrysidoidea. Goudwespen hebben een prachtige metallic kleur. In Nederland, België zijn
ongeveer 60 soorten. Determineren is vaak niet zo makkelijk. Ze dragen
een angel, maar deze is bij de meeste soorten niet giftig. Ze hebben een hard pantser. Dat hebben ze soms
nodig. Goudwespen leggen namelijk hun eitjes in nesten van andere wespen,
bijen. Het zijn dus koekoekwespen. Als ze betrapt worden is een hard pantser
natuurlijk wel handig. De larven van de goudwesp eten de larven van de
gastheer op. Ze zijn variabel wat betreft hun grootte. Van 4 tot 10 mm. Een
geïllustreerde determinatietabel van goudwespen
 Goudwesp Familie goudwespachtigen
(Chrysididae). Misschien Gewone Goudwesp
(Chrysis ignita)
Van de Chrysis ignita onderscheidt men een aantal ondersoorten. Afhankelijk
van grootte en gastheer. Maar er zijn meer tweekleurige soorten zoals
hieronder.
Foto 1-6-2011. |
Holopyga generosa Familie goudwespachtigen
(Chrysididae)
Beide geslachten zijn tweekleurig. Lengte 7-9 mm. Europa, Klein-Azië, Noord-Afrika, China
Foto 17-6-2022. Gedetermineerd
door Milo van Loon |
 ..
Omalus aeneus Familie goudwespachtigen
(Chrysididae)
Niet helemaal zeker.
Hij lijkt op de Pseudomalus violaceus. Verschil: Tergite 3 = kort> Omalus
aeneus. Tergite 3 = lang> Pseudo Malus violaceus.
Bedankt voor de hulp: Pietsje en Horst Jux. Ongeveer 5 mm. Foto's 12-6-2011. |
 ..
 .
Pseudomalus violaceus. Familie
goudwespachtigen (Chrysididae).
Paarsgroen. Lengte mannetje en vrouwtje 5-8 mm. Gedetermineerd door
Milo van Loon. Foto's
16-5-2017 |
 ..
 .
Pseudomalus auratus. Familie goudwespachtigen
(Chrysididae).
Klein ongeveer 3 of 4 mm en weer heel beweeglijk.
Gedetermineerd door Paolo Rosa.
|
 ..
 Trichrysis cyanea.
Familie goudwespachtigen (Chrysididae).
Helemaal blauwgroen. Ongeveer 6 mm. Foto's 3-7-2012. |
Spinnendoders, Pompilidae.
Spinnendoders zijn slanke wespen met lange poten.
Meestal zijn ze zwart met een rode of witte tekening op het voorste deel van
het achterlijf. Een verschil met andere wespen is, dat het eerste segment
van de thorax (pronotum) geheel doorloopt tot de tegulae
(aanhechtingsschubben van de vleugels).
Ze zijn solitair en jagen op spinnen. De spin wordt met een giftige angel
verlamd en daarna naar een nest gesleept. Of naar een plek, waar een nest
gemaakt wordt. In het achterlijf wordt een ei gelegd.
In Belgie en Nederland zijn ongeveer 70 soorten.
Er zijn vier onderfamilies. Ceropalinae, Pepsinae, Ctenocerinae, Pompilinae.
Ze kunnen ook mensen steken.
 ..
Grote muurspinnendoder (Agenioideus
apicalis). Familie spinnendoders (Pompilidae).
Een geheel zwarte spinnendoder. De prooi bestaat uit springspinnen (Salticidae) en muurspinnen van genus Segestria
(Segestriidae). Vaak op muren. Nesten in holten in muren en houten palen.
Eén generatie per jaar. 7-13 mm. Foto's 12-8-2023. Gedetermineerd door Jaap Bouwman. |
 ..
 .
 .
 Koolzwarte Metselspinnendoder,
Glasvleugelspinnedoder (Auplopus carbonarius). Familie spinnendoders
(Pompilidae).
Deze spinnendoder is helemaal zwart. Het mannetje heeft witte vlekken op het gezicht. De voorkant van het achterlijf is versmald.
Dit is een in Nederland algemene spinnendoder. Het vrouwtje op deze foto sleept de spin met zich mee. Ze heeft de poten van de spin geamputeerd. Dat gebeurt vaak bij deze spinnendoders. De nesten worden niet uitgegraven. Meestal vind je ze in spleten in muren of bomen.Lengte 7-10 mm. Mei-augustus. Foto
13-9-2010
Foto 28-5-2013. Auplopus carbonarius
man. |
 ..
Gewone borstelspinnendoder (Anoplius infuscatus). Familie spinnendoders
(Pompilidae). Niet
helemaal zeker, want hij is niet gecontroleerd door een expert
Zwart met oranjerood. Hij lijkt op spinnendoders uit het genus Arachnospila.
Maar de aders in de vleugels zijn anders. Foto's 25-6-2023. |
Graafwespen
De graafwespen worden onderverdeeld in 2 verschillende families, de Sphecidae en
Crabronidae. Graafwespen zijn solitaire wespen. Ze graven nesten (tunnels) in
zandgrond.
Ze bevoorraden hun nest met verschillende soorten prooien. De prooi hangt af van
de soort graafwesp. Meestal insecten, maar ook spinnen.
Graafwespen (Crabronidae)
 ..
Harkwesp (Bembix rostrata). Tribus Bembicini, onderfamilie Bembicinae. Familie: Graafwespen (Crabronidae).
In Nederland de grootste graafwesp. In zandige regio’s al het duingebied.
Nesten in het zand met maar één larve die prooien krijgt (voornamelijk zweefvliegen en andere vliegen).
Een geel-zwart achterlijf met golvende banden en groene ogen. Een
snavelvormige bovenlip. Lengte 15-22 mm. Juni-september. Foto's 20-7-2020. |
 ..
Groefbijendoder (Cerceris rybyensis). Tribus Cercerini, onderfamilie Philanthinae.
Familie: Graafwespen (Crabronidae). Foto's 21-8-2010. |
Grote zeefwesp (Crabro cribrarius). Tribus
Crabronini, onderfamilie Crabroninae.
Familie: Graafwespen (Crabronidae). Niet in de tuin, maar 2 km van
huis.
Vooral warme, zandige biotopen. Vliegtijd van mei-september. Nesten in zandige of lemige grond, soms in vermolmd hout. 15 tot 20 cm lange hoofdgang met één nestcel en
later twee, drie zijgangen met nestcel met vliegen als prooi. Lengte mannetje 9-16 mm, vrouwtje 10-16 mm.
Foto 17-7-2021.
|
Kleine Zeefwesp (Crabro peltarius). Tribus
Crabronini, onderfamilie Crabroninae.
Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Vooral arme en droge zandgebieden, maar nestelt ook in droge klei en leem. Vliegtijd van mei-oktober. Ongeveer 30 cm lange, slingerende hoofdgang met tot zeven nestcellen met vliegen als prooi.
Lengte mannetje 9-12 mm, vrouwtje 9-13 mm Foto 29-5-2024.
|
Crossocerus misschien Crossocerus
nigritus. Tribus Crabronini, onderfamilie Crabroninae.
Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Ivo Raemakers: Ik kan het aantal cubitaalcellen
niet zien, maar gezien de habitus en dan met name het niet gesteelde
achterlijf, de verdikte dijen en de structuur van het propodeum zou ik
hier een Crossocerus van maken. De soort moet dan ergens in de hoek van C.
nigritus gezocht worden. Bedankt Ivo.
Dit is een groep zwarte graafwespen. Foto 30-4-2010.
|
Graafwesp. Geslacht:
blokhoofdwespen (Ectemnius). Tribus Crabronini, onderfamilie Crabroninae.
Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Er zijn veel op elkaar lijkende soorten.
Vrouwtjes
knagen met hun grote kaken nestholten in vermolmd hout en die bevoorraden ze
vooral met zweefvliegen (Syrphidae). Het is een solitaire wesp maar ze
hebben soms een gemeenschappelijke ingang.
Ectemnius familieleden graven dus niet in het zand.
Lengte 14 mm. Juni - oktober.
14-6-2012. |
 .
Graafwesp. Ectemnius cavifrons. Geslacht:
blokhoofdwespen (Ectemnius). Tribus Crabronini, onderfamilie Crabroninae.
Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Ik had deze foto met een vrouwtje en mannetje ook als onbekend, totdat Flor Rhebergen
ze determineerde als Ectemnius cavifrons. Zie haar uitleg op Waarneming.
Juni - oktober.
Foto's:
3-7-2011, |
 .
Graafwesp. Ectemnius cephalotes. Geslacht:
blokhoofdwespen (Ectemnius). Tribus Crabronini, onderfamilie
Crabroninae..Familie: Graafwespen (Crabronidae). Vij groot,
lengte 15 mm.
Gedetermineerd door Flor Rhebergen. Foto's 11-8-2021. |
Graafwesp. Ectemnius ruficornis. Geslacht:
blokhoofdwespen (Ectemnius). Tribus Crabronini, onderfamilie
Crabroninae..Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Ook dit vrouwtje en mannetje zijn gedetermineerd door Flor Rhebergen. Foto 14-6-2012. |
 .. 
Gewone vliegendoder (Mellinus arvensis). Tribus
Mellinini, onderfamilie Mellininae. Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Het eerste
segment van het achterlijf is steelvormig. De achterlijf segmenten 2-5
hebben een gele band. Bij segment 4 is de gele band onderbroken.
Vliegen van de familie huisvliegen dienen vaak als
prooi.
Het nest is onder de grond.
Lengte ongeveer12 mm.
Juli - oktober.
Foto's
24-9-2010.
9-9-2014. Foto's van de nesten van de gewone vliegendoder in ons grasveld.
|
 ..
 .
 Koekoeksgraafwesp
(Nysson trimaculatus). Tribus Nyssonini, onderfamilie Bembicinae. Familie: Graafwespen (Crabronidae).
De soorten lijken veel op elkaar. Er komen zeven soorten voor in
Nederland. De twee meest voorkomende soorten zijn de Nysson spinosus en Nysson
trimaculatus. Het is een
zwarte wesp met gele vlekken op het achterlijf en rugschild. In
tegenstelling tot veel graafwespen, die ook zo getekend zijn, zijn de
poten zwart. Net als de koekoek leggen deze wespen hun eitjes in het nest van andere
graafwespen. Ze leggen het bij de prooi, die de graafwesp heeft gevangen. Het ei van de
koekoeksgraafwesp komt eerder uit en de larve eet het andere ei op en eet
daarna van de prooi.
Uitleg Wim Klein: Er komen twee Nysson-soorten in aanmerking: Nysson trimaculatus en Nysson interruptus. De andere soorten zijn echt anders gekleurd [o.a. met rode vlekken of minder geel op borststuk]. Het onderscheid tussen die twee - profiel 2 sterniet en al of niet tandjes op het clypeus - is niet op de foto’s te zien, maar op basis van de tekening van borststuk en achterlijf houd ik het op Nysson trimaculatus. N. interruptus heeft meestal doorlopende banden op het achterlijf - althans de exemplaren die ik ken - en het schildje is bij die soort zwart en niet geel gevlekt als op jouw foto’s. Het is overigens een vrouwtje.
Foto's 26-7-2015. |
 ..
 .
 Bladluizendoder
(Pemphredon spec). Tribus Pemphredonini, onderfamilie Pemphredoninae.
Familie: Graafwespen (Crabronidae).
De soort is niet bekend. (in Europa 12 soorten) Een zwart wespje met een
gesteeld achterlijf.
Ze maken hun nest in holle stengels, takjes, gaten in hout. Elke cel wordt
bevoorraad met bladluizen.
Mei- oktober.
Foto's 13-6-2013. |
 ..
 .
 Rhopalum
coarctatum. Tribus Crabronini, onderfamilie Crabroninae. Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Een zwarte wesp. De oranje vlek op de
achterschenen is opvallend. Verder zijn de poten licht geel met zwart. Het
mannetje heeft vreemde antennes. Nog net te zien op de foto.
Lengte mannetje 4,5-6,5 mm. Vrouwtje: 6-7,5 mm.
Nesten in stengels, vermolmd hout. Als prooi hebben ze muggen, stofluizen.
Europa, Azië (tot in Japan) en Noord-Amerika.
Vliegtijd: April- september. Foto's 21-5-2011. |
 .. 
Pottenbakkerswesp (Trypoxylon figulus). Tribus
Trypoxylini, onderfamilie Crabroninae. Familie: Graafwespen (Crabronidae).
Een geheel zwarte, slanke wesp.
Net als de spinnendoder vangt de pottenbakkerswesp spinnen (kleine), die
gebruikt worden als voedsel voor de larven. Ze sluiten hun nestholen in
plantenstengels, gaten in hout enz. af met wat klei. Dat verklaart hun naam.
Lengte 8-15 mm. Het mannetje is veel kleiner dan het vrouwtje.
Mei - september.
Foto's 19-6-2011. |
Langsteelgraafwespen (Sphecidae).
| Bijen (Apidae), superfamilie Apoidea, orde
vliesvleugeligen (Hymenoptera)
Als ik aan bijen denk, denk ik altijd aan de sociale bijen bij de
imker. Er zijn echter veel meer solitaire soorten. Ze eten wel allemaal
(ook de larven) nectar en stuifmeel. Hommels behoren ook tot de bijen.
Een uitgebreide beschrijving vind je hier: Nederlandse
bijen en hun relaties. |
Sociale bijen
Solitaire bijen
Genus Sachembijen (Antophora).
Familie bijen (Apidae)
Hommelachtige bijen.
 ..
Andoornbij (Anthophora furcata). Genus Sachembijen
(Anthophora). Familie bijen (Apidae). Zeldzaam in Nederland!!
Bruin/grijze haren op het borststuk, zwartgrijze kleur van het achterlichaam,.
Met hun lange tong vooral op lipbloemen (Lamiaceae) en ruwbladigen (Boraginaceae).
Nesten in vermolmd hout van oude bomen.
Lengte vrouwtje 11-13 mm, lengte mannetje 10-12
mm.
Vliegtijd: Mei-september. Europa, Foto's 16-6-2021. |
 ..
Man.
Op helmbloem.
Gewone Sachembij (Anthophora plumipes). Onderfamilie Apinae. Familie Sachembijen
(Apidae).
In de tuin zijn ze lastig te fotograferen. Ze zijn
heel beweeglijk. Ik zie dit jaar voor het eerst enkele sachembijen in de
tuin. Zowel het mannetje als het vrouwtje waren de bijkeuken binnen
gevlogen. Toen ik ze weer naar buiten liet, bleven ze even op het blad
zitten, zodat ik nog een foto kon maken. Je kunt het mannetje en vrouwtje
goed vergelijken. Ik zie ze nu (eind maart) vooral op longkruid. Andere
bloemen, die worden bezocht zijn o.a. dovenetel, helmbloem.
Ze lijken op kleine hommels. De beharing is lang,
dicht en grijsbruin. Het mannetje heeft verlengde middenpoten met lange
haren op de tarsleden. (zie foto).
Het zijn solitaire bijen, die hun nest hebben in steile lemige wanden, waar
ze korte gangen maken. Ik weet niet waar deze sachembijen vandaan komen.
Lengte: 14-16 mm. Maart - juni. Europa, Nabije Oosten, Noord Afrika and in the
20e eeuw ingevoerd in de Verenigde Staten. Foto's 24-03-2012, 21-03-2012, 15-4-2013.
|
Zandbijen (Andrenidae)
Solitaire bijen. Sommige maken nesten verticaal in de grond, andere
horizontaal. Verder zijn er verschillen in grootte en vliegtijd tussen de soorten.
Er zijn wel 72 soorten in Nederland.
Witbaardzandbij (Andrena barbilabris). Man. Familie zandbijen (Andrenidae).
Vrouwtjes met roodbruin haren op de bovenkant van de thorax en gelere haren aan de zijkanten en kop. De mannetjes met zilverachtige, lange lichte haren op de thorax.
Lengte 10-12
mm.
Vliegtijd: maart-juli. Europa, Noord-Azië (exclusief China) en Noord-Amerika.
Foto 13-4-2012. |
 ..
Tweekleurige zandbij (Andrena bicolor). Familie zandbijen
(Andrenidae).
Een bij met een tweekleurige beharing. De rug roodbruin en het achterlijf
zwart. Op verschillende grondsoorten.
Lengte vrouwtje 9-10 mm, lengte mannetje 8-10
mm.
Vliegtijd: Februari-september. Europa, Centraal Azië.
Foto's 8-7-2020. |
 ..
Meidoornzandbij (Andrena carantonica). Familie zandbijen (Andrenidae). vrouwtje
Een bij met een okergele beharing. Kop is gedeeltelijk zwart en geelbruin behaard. Achterlijf vrouwtjes is geheel of
voor een groot deel zwart, bij de mannetjes zijn veel segmenten van het
achterlijf geelbruin behaard.
Geen echte voorkeur voor een biotoop.
Veel vrouwtjes gebruiken voor hun nest in de zandige bodem dezelfde
ingang. Daarna graven ze een eigen cel voor hun broedsel.
Voedsel van veel soorten planten. Ze bezoeken vaak de bloemen van
bloeiende esdoorns.
Lengte vrouwtje 13-14 mm, lengte mannetje 10-13
mm.
Vliegtijd: Maart - half juli. Europa.
Foto's 22-4-2018. |
 ..
 .
Vosje (Andrena fulva). Familie zandbijen (Andrenidae). vrouwtje
Hij lijkt wel wat op een hommel met zijn lange
vosrode haren. De poten zijn zwart.
Je vindt hem (ook in onze tuin) vaak op aalbessen, kruisbessen en andere
ribes soorten.
Solitair. De vrouwtjes maken het nest in zanderige grond. Soms ook in de
tuin. Het zijn dan kleine zandhoopjes met een gaatje. Ze doen dat vaak wel
bij elkaar in de buurt. Lengte vrouwtje 12-14 mm, lengte mannetje 9-11
mm.
Vliegtijd: Maart - mei. Europa.
Foto's Maart, april 2012. |
 ..
Roodgatje (Andrena haemorrhoa). Familie zandbijen
(Andrenidae). vrouwtje
Het borststuk is aan de bovenkant rood behaard en
aan de onderkant wit behaard. De voorkant van de kop is ook wit behaard.
Het achterlichaam is glanzend zwart met rode haren op het eind. (wat
lastig te zien op deze foto.)
Ze maken het nest op zanderige plekken. Soms
alleen, soms in een groepje.
Maart- juli. Palearctisch.
Lengte vrouwtjes 10-11 mm, lengte mannetjes 9-11 mm.
Foto's 5-5-2013.
Man 9-4-2014. De haren van het mannetje zijn lichter
(naar grijs of wit). |
Rozenzandbij complex (Andrena helvola-gr.).
Familie zandbijen (Andrenidae).
De groep is genoemd naar de Valse rozenbij (Andrena helvola). Andere soorten uit deze
groep zijn Gewone Rozenzandbij (Andrena fucata), Lichte Wilgenzandbij (Andrena
mitis), Vroege Zandbij (Andrena praecox)
en Variabele Zandbij (Andrena varians). Het zijn vroege soorten,
waarvan de mannetjes een afstaande kaakdoorn hebben. Ze zijn heel lastig
te determineren vanaf een foto. Foto 5-4-2014. |
 ..
Viltvlekzandbij (Andrena nitida).
Familie zandbijen (Andrenidae).
Het borststuk is aan de bovenkant oranjebruin behaard.
De zijkant aan de onderkant is wit behaard.
Het achterlichaam is glanzend zwart met bij het vrouwtje op tergiet 2 en 3
aan de zijkant witte haren. Het mannetje is lastiger te determineren.
Hij komt op allerlei terreinen voor. Op veel
bloemen, maar met voorkeur voor boterbloemen, paardenbloemen en wilg. De
bij op de foto had echter een voorkeur voor de bloemen van de
perzik.
Maart-half juli.
Lengte vrouwtjes 12-15 mm, lengte mannetjes 12-13 mm.
Foto's 16-4-2018. |
 ..
Vrouwtjes zandbijwaaiertje Stylops melittae
(lijkt op Stylops ater) op het achtertijf van Viltvlekzandbij (Andrena nitida).
Familie Stylopidae. Orde van de waaiervleugeligen (Strepsiptera)
Het zijn endoparasieten die parasiteren op zandbij-soorten. Het vleugelloze
vrouwtje heeft een verhard kop-borststuk (cephalothorax). Dat deel steekt
uit buiten de tergieten van de zandbij. Het mannetje heeft alleen
achtervleugels en leeft kort. Ook de pop van de mannetjes (popvorm)
steekt uit tussen de tergieten van de zandbij. Ze paren op het versuft
gemaakte zandbijvrouwtje. Foto's 29-3-2021.
Veel meer informatie en foto's op de website
van Albert de Wilde. Hij heeft er een artikel
over geschreven. |
 ..
 .
 .
 .
Witkopdwergzandbij (Andrena subopaca). Familie zandbijen
(Andrenidae).
Niet helemaal zeker. Het is in Nederland de
algemeenste uit de dwergzandbijen (Andrena minutula) groep. Dit zijn kleine zwarte
bijtjes, die moeilijk uit elkaar te houden zijn. Andere soorten, die bij
deze groep horen zijn Andrena minutula, Andrena minutuloides, Andrena
saunders ella, Andrena falsifica en Andrena viridescens.
Op deze foto's zit hij op Look-zonder-look (Alliaria petiolata of Alliaria
officinalis) Op de bovenste foto samen met een kevertje (Byturus)
Dun behaard. Zowel op de kop, borststuk als het lijf zitten witte
haartjes. De punt van het achterlijf is bruin. Dat is moeilijk te zien.
Lengte 5-7 mm. Vliegtijd: maart- augustus.
Foto's
4-6-2010. |
 ..
 .
 .
Grijze rimpelrug (Andrena tibialis). Familie zandbijen
(Andrenidae). vrouwtje
Ik had hem eerst staan als Meidoornzandbij (Andrena carantonica) Maar
kreeg van Ivo Raemakers het volgende commentaar: Vanwege geheel oranje
scopa geen A. carantonica.
Vanwege licht behaard gezicht geen A. nigroaenea.
Blijft over A. tibialis. Bedankt Ivo.
Het aantal in Nederland schijnt afgenomen te zijn. Op de rode lijst staat
hij vermeld als kwetsbaar.
Lengte 8, 9 mm.
Vliegtijd: maart- juni. Foto's 17-4-2010. |
Groefbijen (Halictidae)
 ..
 .
Gewone Geurgroefbij (Lasioglossum calceatum) of Berijpte
Geurgroefbij (Lasioglossum albipes) Familie groefbijen (Halictidae) mannetje.
Deze twee soorten lijken erg op elkaar. Het
gezicht is langwerpig.
Groefbij, omdat de vrouwtjes een smalle, onbehaarde lengtegroef op
het laatste achterlijfsegment hebben. Geurgroefbij, omdat de
vrouwtjes een zoete geur verspreiden.
Het is een sociale bij. Het vrouwtje overwintert
en maakt in het voorjaar een nest in de grond. Eerst verschijnen de
werksters en daarna mannetjes en vrouwtjes. April- oktober. Fotos 15-7-2012, 17-7-2012.
Berijpte
Geurgroefbij Lengte vrouwtjes 8-9 mm, lengte mannetjes 8-10 mm.
Gewone Geurgroefbij Lengte vrouwtjes 8-9 mm, lengte mannetjes 8-10 mm. |
 ..
Franjegroefbij (Lasioglossum sexstrigatum) of
Lasioglossum sabulosum. Familie groefbijen (Halictidae) vrouw.
Deze bijtjes zie ik in maart vaak bij de bloemen
van speenkruid.
Volgens Theo M.J. Peeters: Ze heeft witte haarbandjes op haar achterlijf en dan blijven er nog maar twee soorten over:
Gewone Franjegroefbij (Lasioglossum sexstrigatum) of Lasioglossum sabulosum. Onderscheiden zich aan detailkenmerken zoals de karteling van de spoor aan de achterpoten...
Bedankt Theo.
Lasioglossum sabulosum is zeldzamer in Nederland. Dus volgens mij hoogstwaarschijnlijk
een franjegroefbij.
Ze maken hun nest in zandgrond. Het bevruchte vrouwtje overwintert. De
mannetjes verschijnen daarom pas in juni.
Lengte 5-7 mm. Maart- oktober.
Foto's 24-03-2012. |
 ..
 .
Smaragdgoefbij onbekend (Lasioglossum spec.).
Subgenus Dialictus.
Familie groefbijen (Halictidae).
Er zijn een paar soorten, die veel op elkaar
lijken. Namelijk: gewone smaragdgroefbij (
Lasioglossum leucopus), langkopsmaragdgroefbij (Lasioglossum morio) en
glimmende smaragdgroefbij (Lasioglossum nitidulum).
Ze vallen op door de metallic glans.
Foto's 5-05-2015. |
Langkopsmaragdgoefbij onbekend (Lasioglossum
morio.). Vrouw. Subgenus Dialictus.
Familie groefbijen (Halictidae).
8 jaar na na de foto's hierboven een bijtje, dat als een zekere Lasioglossum
morio is gedetermineerd
door Kees Goudsmits. Hartelijk dank!! Foto 2-04-2023. |
Zijdebijen (Colletidae).
 .. 
Wormkruidbij-complex: Wormkruidbij Colletes daviesanus, Duinzijdebij Colletes fodiens of
zuidelijke zijdebij Colletes similis. Onderfamilie Colletinae.
Familie Colletidae.
Drie veel op elkaar lijkende soorten, die vaak op planten uit het gelacht Tanacetum (Wormkruid),
familie Asteraceae (Composietenfamilie) te vinden zijn, (Hier op
moederkruid). Alleen de Zuidelijke zijdebij Colletes similis is vrij
zeldzaam. Foto's 28-6-2022. |
 ..
Grote zijdebij (Colletes cunicularius). Onderfamilie Colletinae.
Familie Colletidae. Niet in de tuin, maar in de
duinen ongeveer 4 km van mijn huis.
Een vroege, grote bij, die zoals op de foto vaak op wilgen te vinden is. Nesten
in zandige ondergrond. Overwintert als imago. Een zwart abdomen zonder duidelijke dwarsbanden en thorax met bruin haar.
Lengte vrouwtje 13-15 mm, mannetje 11-14 mm. Maart-juni. Foto's 30-4-2014. |
 ..
 .
Gewone maskerbij (Hylaeus communis). Onderfamilie:
Hylaeinae. Familie Colletidae. man
Een algemene soort net als de tuinmaskerbij (Hylaeus hyalinatus). Beide soorten komen overal in
Nederland voor. Ze nestelen in holle stengels, holtes in hout en muren.
Het zijn zwarte bijtjes. De vrouwtjes van de verschillende soorten lijken
op elkaar. Op de kop hebben ze twee kleine gele vlekjes. Op de kop van de
mannetjes zijn drie grote vlekken. De vlekken aan de zijkant lopen tot
voorbij de antennes.
Ze zitten op veel soorten bloemen, waar ze makkelijk bij de honing en
stuifmeel kunnen komen. Zoals schermbloemigen.
Lengte vrouwtje 5,5-7 mm, mannetje 4,5-6 mm. Mei- september. Foto's 14-06-2012.
Man en vrouw. 15-6-2014. |
Maskerbij spec (Hylaeus spec). Onderfamilie:
Hylaeinae. Familie Colletidae. vrouw
Op de foto blaast de maskerbij een bel. Nectarbellen blazen (bubbling)
doen bijen om water te laten verdampen en zo de nectarconcentratie
(voedingswaarde) te verhogen of om zelf af te koelen. Ze dikken op deze
manier de nectar in die ze verzameld hebben.
Bedankt voor deze informatie: Pietsje en Theo. Foto 8-8-2012. |
Behangersbijen (Megachilinae).
Het is een solitaire bij. Ze zijn vaak moeilijk
vanaf een foto tot op de soort te determineren. De wanden van de gang van hun nest worden
"behangen" door stukjes blad. In die gang leggen ze een ei maar er
komt ook stuifmeel en nectar in. Deze kokertjes zijn in de grond te vinden,
maar ook erboven. Bijvoorbeeld in holle stengels. De stukjes blad worden
afgebeten. Ze hebben haren op de buik. (buikschuier) Daartussen komt het stuifmeel, dat ze vervoeren.
 ..
 .
 .
Grote Wolbij (Anthidium manicatum).
Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae). Familie Megachilidae.
De grote wolbij is geel zwart als een wesp, maar is meer gedrongen als een
hommel. De buikschuier is wit.
Dit is een mannetje. Die is groter dan het vrouwtje en heeft drie zwarte
doorns op de achterlijfspunt. (te zien op de middelste foto links).
Mannetjes verdedigen hun territorium tegenover andere mannetjes. Ze kunnen
ook agressief zijn naar andere bijen en
zweefvliegen.
Het vrouwtje maakt het nest in holtes
in metselwerk, leem, hout. Het nest wordt bekleed met afgesneden
wolharen van planten als prikneus en ezelsoren.
De wolbij is vooral te vinden op vlinderbloemigen (Fabaceae),
lipbloemigen (Lamiaceae) en helmkruidachtigen (Scrophulariaceae).
Vrouwtjes 14-16 mm, mannetjes 16-18 mm. Mei- september.
Foto's 16. 17, 19 augustus 2012.
  Vrouwtje
op ezeloor. Foto 13-7-2013.
|
Kleine Wolbij (Anthidium punctatum).
Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae). Familie Megachilidae.
De kleine wolbij heeft op het achterlijf een dubbele rij witte stippen en
dwarsvlekken.
Het vrouwtje maakt het nest in holtes. Het nest wordt bekleed met
plantenharen.
De wolbij is vooral te vinden op op diverse soorten bloemen maar heeft een voorkeur voor Gewone rolklaver en Slangenkruid.
Op de foto op Gewone rolklaver.
Vrouwtjes en mannetjes 8-9 mm. Juni-augustus. Foto 13-6-2020.
|
Grote klokjesbij (Chelostoma rapunculi). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae.
Een zwart, slank bijtje met lichte haarbandjes. Op klokjesbloemen
(campanulaceae). Nestgangen door keverlarven of rietstengels.
Lengte 8-10 mm. Juni-juli. Foto 7-7-2021. |
 ..
Tronkenbij (Heriades truncorum). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae.
Een zwart bijtje met lichte haarbandjes. Gezicht is grijswit behaard.
Vrouwtje met een gele buikschuier. Nesten vooral in oude kevergangen in
hout, rietstengels van daken.
Lengte vrouwtje 7-8 mm, mannetje 5-7 mm. Juni-september. Foto 20-7-2020,
21-7-2020. |
Kustbehangersbij (Megachile maritima). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae. Vrouw.
Mannetjes met een geel gezicht, zijn geelbruin behaard met een
donkerbruine achterkant. Vrouwtjes exemplaren zijn geelbruin behaard met
zwarte achterkant met lichte banden. De buikschuier met witte voorkant wit,
rood middendeel en zwarte achterkant. In Nederland vooral langs de kust.
In andere delen van het land zeldzaam.
Ze nestelen in de grond onder stenen e.d. bekleed met stukjes blad.
Lengte 13-15 mm. Mei-september. Foto 9-7-2023. |
 ..
Man. Grote bladsnijder (Megachile willughbiella). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae.
De kop en het borststuk hebben geelbruine haren. Witte haren aan de rand van
de segmenten van het achterlijf. De mannetjes hebben verbrede voortarsen,
die op bokshandschoentjes lijken. Het vrouwtje heeft een buikschuier, die
van voren vosrood is en van achteren zwart.
Ze nestelen in vermolmd hout, waar ze een gang in
maken, maar ook in grote (6-9 mm) holle rietstengels of in de grond.
De gang wordt bekleed met met ronde / ovale stukjes uit bladeren.
Lengte 12-16 mm.
Juni- september.
Foto's 4-6-2011.
 Vrouw
2-7-2012 |
 ..
 .
Rosse metselbij (Osmia rufa = Osmia
bicornis). Geslacht
Metselbijen. (Osima). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae.
Het vrouwtje heeft een zwarte kop met onder de antennes 2 afgestompte hoorns.
Het lichaam
heeft roodbruine haren. Een zwarte achterlijfspunt. Buikschuier
is oranjegeel. De mannetjes hebben een lichtgele gezichtsbeharing.
Ze nestelen in holtes in dood hout. Je kunt
nestkastjes ook kopen of maken. Bijvoorbeeld met holle bamboestengels (0,5 -
0,8 cm)
Broedcellen worden afgesloten door leemwandjes. In de cel komt behalve een
ei ook stuifmeel en honing als voeding.
Lengte vrouwtje 10-12 mm, mannetje 9-10 mm. Maart- juni.
Foto's 22-3-2012, 24-3-2010.
Man Osmia rufa. Foto 15-03-2012. |
Blauwe metselbij (Osmia caerulescens). Geslacht
Metselbijen. (Osima). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae.
Het vrouwtje is metallic donkerblauw. Buikschuier
is zwart. De mannetjes zijn meer groenachtig. Vooral op vlinderbloemen
en lipbloemen.
Lengte vrouwtje 8-10 mm, mannetje 7-9 mm. Mei- augustus. Foto
18-6-2019. |
 ..
Geelgerande tubebij (Stelis punctulatissima). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae.
Een zwarte bij. Randen van de segmenten zijn licht. Vrijwel onbehaard en opvallend
gepuncteerd. Een koekoeksbij, die de eitjes in nesten van allerlei bijen
legt. Vooral bij de Grote wolbij (Anthidium manicatum).
Lengte 8-11 mm. Mei-augustus.
Foto's 13-7-2020. |
Kegelbij (Coelioxyss). Onderfamilie behangersbijen (Megachilinae).
Familie Megachilidae. Foto vrouwtje
10-6-2023.
Kegelbijen zijn parasitair. Vrouwtjes hebben puntige abdomen. Deze koekoeksbijen zijn meestal actief van juni tot september, afhankelijk van de specifieke gastheersoort. Vergelijkbaar
met onderaan de pagina beschreven Wespbijen, koekoeksbijen (Nomadinae) leggen
ze hun eieren in de nesten van bijen. Vooral van het geslacht
Megachile. Ze
verzamelen geen stuifmeel en voeden zich met nectar.
De soort is onzeker.
Alle soorten zijn in Nederland zeldzaam. Zie Waarneming.
|
Melittidae.
Een kleine bijenfamilie met de de
onderfamilies Meganomiinae, Melittinae en Dasypodainae
 ..
 .
Pluimvoetbij (Dasypoda hirtipes).
Onderfamilie Dasypodainae. Familie Megachilidae. Man en vrouw.
Vrouwtjes met fel geel gekleurde beharing aan de achterpoten en met helder
witte dwarsbandjes. Voor een deel een zwarte rug, kop en brede achterlijfpunt.
Mannetjes kunnen oker bruin, maar ook grijs zijn. Met dwarsbandjes en een licht aangezicht.
Nest in zand en tussen stenen. Hoofdgang kan 30 tot 110 cm diep zijn, met zijtakken
met broedcellen.
Lengte 12-15 mm..Juni-augustus. Foto's 13-7-2020, 17-7-2020.
|
Gewone slobkousbij (Macropis europaea). Vrouwtje. Onderfamilie Macropidinae. Familie
Megachilidae.
Gedrongen en grotendeels glanzend zwart door de weinige beharing. Witte
haarbandjes op de laatste tergieten en opvallende witte beharing op de
Schenen. Mannetje met geel gezicht.
Vooral te vinden op Grote Wederik Lysimachia vulgaris, Maar ook andere
bloemen worden bezocht voor stuifmeel. Hier toevallig op een roos.
Nest in de grond.
Lengte 8-9 mm..Juni-augustus. Foto 7-7-2022.
|
Parisitaire bijen.
Wespbijen, koekoeksbijen (Nomadinae)
Een parasitaire bij. In Nederland zijn er wel 43
soorten. Vanaf een foto is hij vaak niet te determineren. Zoals je ziet
lijkt hij heel erg op een wesp.
Net als de koekoek leggen deze bijen hun eitjes in
het nest van andere bijen. Dit zijn vaak zandbijen. De larve doodt de
andere larve.
Net als de andere bijen eet de wespbij nectar en stuifmeel. Maar hij hoeft
het niet te vervoeren, omdat hij geen nest heeft. April - augustus.
Hier is heel veel informatie te vinden over
wespbijen in Nederland. Artikel
van Jan Smit en www.wildebijen.nl/wespbijen.
 ..
Roodzwarte dubbeltand (Nomada fabriciana).
Onderfamilie Nomadinae. Familie Apidae.
Maart-augustus. 7-10 mm. Foto 14-6-2011.
|
 ..
Smalbandwespbij (Nomada goodeniana). Onderfamilie Nomadinae.
Familie Apidae.
Maart-juni. 10-14 mm.
Foto 16-5-2010. |
 ..
Sierlijke wespbij (Nomada panzeri). Onderfamilie Nomadinae.
Familie Apidae.
Maart-juni.
Foto's 12-4-2012. |
 ..
Gewone dubbeltand (Nomada
ruficornis). Onderfamilie Nomadinae. Familie Apidae.
Maart-juli. 8-11 mm.
Foto 17-4-2011.
|
Geeltipje ( Nomada sheppardana). Onderfamilie Nomadinae.
Familie Apidae.
April-augustus. 4-7 mm.
Foto 14-5-2010. |
Viltbijen (Epeolus).
Viltbijen zijn koekoeksbijen. Ze parasiteren op Zijdebijen
(Colletes). Behalve de twee hieronder genoemde soorten zijn er in Nederland de
zeldzame Schorviltbij (Epeolus tarsalis) en Waddenviltbij (Epeolus alpinus).
Gewone Viltbij ( Epeolus variegatus) of Heideviltbij
( Epeolus cruciger). Onderfamilie Anthophorinae.
Familie Apidae.
Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van
ons huis.
Een zwarte bij met witte viltvlekken en een
roodbruin scutellum en roodbruine schouders.
De verschillen tussen de twee soorten zijn klein. De vrouwtjes Gewone
viltbij hebben zwarte achterdijen (maar dat kan ook alleen aan de
onderkant zijn!!) en de heide viltbij heeft rode achterdijen.
Foto 19-08-2013. |
Bloedbijen (Halictidae).
Net als Nomada's zijn bloedbijen parasitaire bijen. (De meeste op
groefbijen) Veel soorten zijn ook weer heel moeilijk vanaf een foto te
determineren. Meestal zijn ze zwart met een voor een deel rode abdomen
(achterlijf). In
Nederland zijn er 20 soorten. Ze hoeven geen stuifmeel te vervoeren.
Vooral in de zanderige gebieden zijn ze algemeen. (de duinen) Meer
informatie: www.wildebijen.nl/bloedbijen.
 ..
 .
Grote bloedbij (Sphecodes albilabris).
Familie Halictidae. Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van
ons huis.
In Europa is dit de grootste bloedbijensoort. Kop en borststuk zijn zwart, de buik is rood, alleen het laatste segment is
donker. Bij vooral de mannetjes is de voorkant van de kop wit behaard. De vleugels zijn donker
getint (Bij de vrouwtjes donkerder). De
grote bloedbij parasiteert op de Grote zijdebij.
Hij komt vooral voor op zandgronden, zoals hier in de duinen. (op een bloem
van een wilg)
Lengte 11-14 mm.
Maart-september. Centraal- en West Europa, Foto's 21-4-2013.
 Grote bloedbij
(Sphecodes albilabris) Nu ook in onze tuin 5-9-2023. |
Dikkopbloedbij (Sphecodes monilicornis).
Familie Halictidae.
Deze bloedbij is goed te herkennen doordat de kop
achter de ogen breed is, zoals op deze foto is te zien. (een dikke kop dus)
De eerste drie rugsegmenten zijn bij het vrouwtje rood. Bij het vierde
segment is de zijkant rood.
Ze hebben groefbijen als gastheer.
Lengte 7-10 mm.
Maart-oktober.
Je ziet ze vooral in een zanderige, droge omgeving. Foto vrouwtje 4-7-2011. |
Ik wil iedereen bedanken, die me bij waarneming.nl en forum.hymis.de
(helaas opgeheven) heeft geholpen met het
determineren.
| The Garden
Safari Informatie
over insecten en andere beestjes
van Hans Arentsen en Hania Berdys |
|
Informatie over goudwespen kun je vragen bij Chrysis.net |
Bij waarneming.nl.
kun je, als je lid bent, aan elkaar informatie
over dieren
vragen
en
waarnemingen
doorgeven.
Engels
/ English
 
Subpagina vliegen:
Sluipvliegen
(Tachinidae) Vleesvliegen
(Calliphoridae) Echte
Vliegen (Muscidae)
Wapenvliegen
(Stratiomyidae) Bloemvliegen
(Anthomyiidae) Kleine vliegen
Muggen
Subpagina wespen, bijen, hommels: Sluipwespen
Ichneumonidae Bladwespen
Symphyta
Hommels
Bijenhotel Behangersbij
Subpagina Frankrijk: Insecten
Frankrijk
|
