Subpagina wantsen in de tuin:  Schildwantsen (Pentatomoidea), Blindwantsen (Miridae),   Cicaden,    Bodemwantsen (Lygaeida),    Nederlandse wantsennamen      Bladluizen 

Engels / English

Wantsen in en bij de vijver, meertjes.

Algemene informatie over wanten:

Op deze pagina staan de wanten beschreven, die in op of bij het water leven.

Op het water:

Familie Gerridae - Schaatsenrijders. Alle Nederlandse schaatsenrijders op Waarneming. 
Ze leven vooral van insecten, die in het water zijn gevallen. Maar ook van muggenlarven, die in het water leven. Net als de andere wantsen, die hier staan beschreven, heeft hij een scherpe zuigsnuit.
Ze zijn zwaarder dan het water, maar door de oppervlaktespanning zakken ze er niet door. De voorste poten zijn vangpoten, de middelste zijn roeipoten en de achterste zijn steunpoten.  Ze kunnen ook vliegen.
De volwassenen overwinteren. Als je meer wilt weten over schaatsenrijders is het verslag van Berend Aukema interessant om te lezen.

.. . Nimf:   Gerris lacustris - Poelschaatsenrijder. Familie Gerridae, Schaatsenrijders.      Gerris lacustris is de meest algemene in Nederland. Een overwegend gele voordij met alleen een zwarte streep langs de zijrand. De vleugels zijn vaak half ontwikkeld. 8-10 mm. Andere soorten die je in de vijver kunt vinden zijn G. odontogaster en G. argentatus. Die hebben vrijwel geheel zwarte voorpoten. G. thoracicus heeft een enigszins rode vlek op het halsschild. G. argentatus is ook beduidend kleiner. (Ton van Haaren bedankt voor de informatie) Palearctisch. Foto's 15-3-2012.     Links: Nimf Poelschaatsenrijder. 29-6-2012. 8-4-2017 Gerris lacustrismet lange vleugels (macropteer).

.. . .   Gerris odontogaster - Buiktandje. Familie Gerridae, Schaatsenrijders. Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.     Donkere poten. De vleugels zijn geheel ontwikkeld. De vleugels van de Gerris odontogaster zijn donkerbruin en onder de juiste belichting zelfs gedeeltelijk blauwachtig. De Nederlandse naam "Buiktandje" wijst naar de typische tanden aan de onderzijde van het achterlijf (bijna achteraan). Alleen de mannetjes van G. odontogaster hebben deze tandjes. Lengte 9 - 12 mm. Europa, Azië. Foto's 5-3-2014, 13-3-2014.

Familie Hydrometridae.

..    Hydrometra stagnorurn - Gewone vijverloper. Familie Hydrometridae. Ze staan veel hoger op hun pootjes, dan de schaatsenrijder, ze wandelen in rustig tempo over het water en blijven dichter bij de kant. Als kind dacht ik, dat het familie was van mijn wandelende takken. Hij leeft van in het water gevallen insecten, muggenlarven en watervlooien. Het volwassen beestje overwintert. Het vrouwtje hecht de 1 mm grote eitjes vast aan planten boven water. (enkele keren per jaar) Een andere er op lijkende soort is de Kleine Vijverloper - Hydrometra gracilenta. Lengte 9 - 12 mm. Europa. Foto's 20-6-2012.

Bij het water.

Familie Saldidae - Oeverwantsen. Alle Nederlandse oeverwantsen op waarneming.
Ze leven in de buurt van water. Het zijn rovers met opvallend bolle ogen.

...  Saldula nimf. 10-10-2014.

Een ovaalvormig glanzend donkerbruin wantsje met bolle ogen. Er zijn enkele soorten, die vanaf een foto moeilijk uit elkaar te houden zijn. Saldula saltatoria is een van de meest voorkomende. De wantsen op de foto leven langs de oevers van een duinmeertje, ze waren ook in het meertje te vinden. Deze wantsen kunnen springen. 
Berend Aukema wees me erop, dat hier twee verschillende Saldula's zitten. De bovenste is een Saldula pallipes, de onderste is een Saldula saltatoria. Bedankt Berend.
Andere Saldula soorten in Nederland zijn: Saldula Arenicola, Saldula C-album, Saldula fucicola, Saldula melanoscela, Saldula opacula, Saldula orthochila, Saldula palustris, Saldula piloselia. 

.. . .    Saldula pallipes. Familie Saldidae, Oeverwantsen. Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis. Macropteer (langvleugelig) of submacropteer (bijna langvleugelig). 3,4-5 mm. Zwart met witgele vleugeltekening is zeer variabel, meestal niet scherp contrasterend. Exocorium (buitenrand middendeel voorvleugels) met een lichte vlek, meestal met een zwarte onderbreking. Saldula palustris, Saldula pallipes en Saldula saltatoria lijken veel op elkaar.  Berend Aukema: Saldula pallipes heeft een doorlopende zwarte band op de voorschenen vanaf de knie - S. saltatoria heeft een geïsoleerde zwarte vlek midden op de scheen en een zwarte vlek bij de knie; ook de vleugeltekening is anders. Langs zoet, brak en zout water. In Nederland zowel aan de kust als in het binnenland en vermoedelijk één generatie per jaar. In het zuiden mogelijk twee generaties per jaar. Europa, Azié en het Middellandse Zeegebied De volwassen wants overwintert. Foto's: 10-3-2014.

.. .   Saldula saltatoria. Familie Saldidae, Oeverwantsen.  Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.      Over het algemeen submacropteer (bijna langvleugelig), zelden macropteer (langvleugelig). 3,4-4,5 mm. Voorvleugels met zwarte tot bruine tekening (variabel) met blauwachtig grijze vlekken. Exocorium (buitenrand middendeel voorvleugels) met twee witte vlekken gescheiden door een zwarte vlek. Clavus (langs het schildje) heeft naast de punt van het schildje een licht vlekje. Matig dichte, zilverwitte tot goudbruine beharing. Geelbruine tot donkerbruine poten. Een geïsoleerde zwarte vlek midden op de scheen en een zwarte vlek bij de knie. Allerlei soorten vochtige biotopen. Van boven de poolcircel tot in het zuiden van Noord-Afrika.   In Nederland mogelijk nog een tweede generatie in een jaar. De volwassen wants overwintert. Foto's: 10-3-2014.   6-12-2014. Deze Saldula saltatoria heb ik in onze tuin gevonden!

In het water: 

Familie Corixidae - Duikerwantsen. Alle Nederlandse duikerwantsen op Waarneming. 
De duikerwants lijkt op het bootsmannetje, maar er zijn veel verschillen. Hij zwemt goed om naar de bodem. Hij zoekt daar naar voedsel (afval, algen, kleine waterdieren). Hij haalt lucht op onder de dekschilden aan de rugzijde. Om zo te kunnen ademen, komt hij even naar het wateroppervlak.
De mannetjes kunnen in paartijd geluiden maken. De eitjes worden meestal aan waterplanten vastgeplakt. De volwassen duikerwants overwintert.
Het lichaam is gestroomlijnd en plat. Hoewel ze onder water leven kunnen ze heel goed vliegen. Hun snuit is kort. Het scutellum is niet zichtbaar. Ze hebben dwars strepen. Veel soorten lijken op elkaar. (in Nederland zijn er 14 soorten.

..   Hesperocorixa sahlbergi - Vlekmoerwants. Familie Corixidae, Duikerwantsen.     Langvleugelig (macropteer). 7,2-9 mm. Halsschild met 8 tot 9 dwarslijnen, die dun en gewoonlijk regelmatig zijn. Voorvleugels met smalle, meestal regelmatige, parallel lopende, lichte dwarslijnen. Punt van het corium geelachtig. Hij lijkt op de kleinere Hesperocorixa castanea (4,5-5,5 mm). Palaearctische gebied, Noord-Afrika en het Verre Oosten. Vooral detritus, maar ook dierlijk en plantaardig voedsel. Foto's: 25-6-2019.

..    Sigara lateralis - Zwartvoetje. Familie Corixidae, Duikerwantsen.     Langvleugelig (macropteer). 5-6,4 mm. Halsschild en voorvleugels zijn zwart. Halsschild met in het midden een kiel over ongeveer een kwart van de lengte. Kop en poten zijn geel. Dankt zijn Nederlandse naam aan het zwarte laatste deel van de achterpoot. Palaearctische gebied en tropisch Afrika en India. Voedsel: algen, detritus, levende beestjes. Foto's: 22-7-2013.

.. . .   Sigara striata - Gewone Sigaar. Familie Corixidae, Duikerwantsen.   Langvleugelig (macropteer). 6,7-8 mm. Halsschild en voorvleugels zijn zwartbruin. Kop en poten zijn geelachtig. Van zwak brak water tot in vennen, maar vrijwel niet in rivieren en beken. Europa, Oost-Azië.  Voedsel: algen, detritus, levende beestjes. Foto's: 22-7-2013.

.. .   Corixa punctata - Gewone Duikerwants,  gestippelde duikerwants. Familie Corixidae, Duikerwantsen. Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.    Langvleugelig (macropteer). 12,8-15,8 mm. Halsschild en voorvleugels glanzend donkerbruin. Kop en poten zijn geelachtig. Buik geelachtig met zwart.  Hij lijkt veel op de de in Nederland zeldzame Venduikerwants - Corixa dentipes. Groter en breder dan de Sigara. Europa, tot in Noord-Afrika. In allerlei soorten water. Zoöfaag.. De volwassen wants overwintert. Foto's: 5-3-2014.

Familie Naucoridae - Zwemwantsen.

.. .   Ilyocoris cimicoides - Zwemwants, platte zwemwants. Familie Naucoridae, zwemwantsen. Deze wants zie ik niet zo vaak bij de vijver als het bootsmannetje.  Het is ook een roofwants. De voorpoten lijken op tangen. Hiermee laat hij een prooi niet meer los. De middelste poten hebben klauwtjes. De brede, behaarde achterste poten gebruikt hij om zich in het water voort te bewegen. De zuigbuis lijkt op een scherpe snavel. Hiermee kan hij giftige sappen in de prooi spuiten en verteerde stoffen opzuigen. Je moet  oppassen als je hem oppakt. Want ook de mens kan hij gevoelig steken. Prooi: visjes, kikkervisjes, waterinsecten, larven in het water. De ademhaling is te vergelijken met die van het bootsmannetje. Hij beweegt op het land beter dan het bootsmannetje.  Grootte: tot 16 mm. Je kunt hem het hele jaar vinden. Foto's: 2-4-2011.

Familie Nepidae - Waterschorpioenen en Staafwantsen.

..   Nepa cinerea - Waterschorpioen. Familie Nepidae, Waterschorpioenen en Staafwantsen. Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis. Het is een platte brede wants. De kleur is donker groen tot grijsbruin, soms roodachtig. De voorpoten zijn heel geschikt om een prooi vast te houden. De adembuis aan zijn achterlichaam houdt hij boven water om lucht in te halen. Hierdoor lijkt hij een beetje op een schorpioen.  Je kunt hem op de bodem van ondiep water vinden, dus langs de kant van de oever. Hij wacht zijn prooi op, want hij zwemt niet goed genoeg om hem te achtervolgen. Zijn prooi bestaat uit allerlei kleine diertjes zoals muggenlarven. Door lucht onder de vleugels kan hij zich ook makkelijk aan het wateroppervlak laten drijven. De eitjes worden op drijvende planten gelegd. Lengte 17 - 25 mm. De volwassen wants overwintert. Europa, Afrika, Noord-Azië (Niet in China). Foto's: 12-3-2014.

Familie Notonectidae - Bootsmannetjes.

..   Bootsmannetje of rugzwemmer (Notonecta glauca en Notonecta viridis zijn de meest voorkomende soorten) Gefotografeerd begin april 2007.  Het blijft een gek gezicht om hem op zijn rug als een roeiboot  onder het wateroppervlak te zien zwemmen. Beide namen zijn dus goed gekozen. Hij moet wel zo nu en dan boven komen om adem te halen.(d.m.v. een adembuis bij zijn achterlijf.) Verder bewaart hij lucht tussen zijn buikhaartjes. Op het land beweegt hij zich onhandig, maar hij kan wel weer prima vliegen. Zijn rug heeft dezelfde zilveren kleur als de buik van veel vissen. Het is een echte rover. Hij eet muggenlarven, maar ook bijvoorbeeld kikkervisjes. Op zijn beurt moet hij weer oppassen voor padden en kikkers. Hij kan met zijn scherpe zuigsnuit steken.

.. .   Notonecta - Bootsmannetje of rugzwemmer. Hier op het droge. Tot nu toe was ik ze alleen in de vijver tegengekomen. Ik was op het moment van de foto niet in mijn beste humeur. Men had ´s nachts geprobeerd in te breken. Ze waren er vandoor gegaan, toen mijn vrouw niets vermoedend naar beneden was gegaan. Er was niets gestolen, maar ik moest wel het kapotte slot vervangen.  Toen ik daar mee bezig was landde het bootsmannetje voor mijn voeten op de tegels. Ik heb toen toch maar snel de camera gepakt. Na een paar foto´s vloog hij weer weg. Ook dat leverde een mooie foto op. Mijn dag was toch weer een beetje goed.

.. . .   Notonecta viridis - Tenger Bootsmannetje. Familie Notonectidae, Bootsmannetjes. Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.     Langvleugelig (macropteer). 3,4-14,7 mm. Slank lichaam. Een zwart schildje, de zijrand langer dan de spleet tussen de clavus (deel langs schildje) van de voorvleugels. Voorvleugels helder grijsgeel (brak water) tot donkergeel (zoet water). Europa, Noord-Afrika tot in Klein- en Centraal-Azië, Pakistan en India. De volwassen wants overwintert. Foto's 5-3-2014.

Berend Aukema en Ton van Haaren  bedankt voor het determineren van veel van mijn wantsjes.

Een veldgids wantsen (Berend Aukema, Theodoor Heijerman en Vincent Kalkman) uitgebracht met daarin de Nederlandse- en wetenschappelijke namen. Zowel digitaal als op papier. Een aanrader! 

Bij waarneming.nl. kun je, als je lid bent, aan elkaar informatie over dieren vragen en waarnemingen doorgeven.

Engels / English                                                           

Subpagina wantsen in de tuin: Schildwantsen (Pentatomoidea)      Blindwantsen (Miridae)      Bodemwantsen (Lygaeidae)      Cicaden      Nederlandse wantsennamen      Bladluizen                                     

Subpagina Frankrijk: Insecten Frankrijk