|
Subpagina wantsen
in de tuin:
"Water wantsen",
Blindwantsen
(Miridae), Bodemwantsen
(Lygaeidae), Cicaden,
Nederlandse
wantsennamen Bladluizen
 Engels
/ English
Wantsen, Pentatomoidea in de tuin.
Algemene informatie over wanten:
Wantsen vind je zowel in en op het
water als op het land.
Ze hebben een steeksnuit (rostum). Daarmee zuigen ze allerlei sappen
uit. Dat kunnen planten en zaden zijn, maar ook insecten en andere dieren.
Ze horen tot de orde Hemiptera. Bij die groep horen ook cicaden, luizen.
Wantsen hebben verharde vleugels, die de twee dunne vleugels beschermen, waarmee gevlogen wordt. De verharde vleugels zijn over
elkaar gevouwen. (Bij kevers liggen ze naast elkaar). Het uiteinde
van de verharde vleugels is vliesachtig. De meeste soorten zijn
uitgerust met stinkklieren.
De jongen (nimfen) komen zonder vleugels uit het ei. Ze lijken wel al
enigszins op een volwassen dier. Na een aantal vervellingen verschijnen de
vleugels en gaan ze steeds meer op het volwassen dier lijken. We spreken
over stadiums. Er zijn 5 stadiums, die instars worden genoemd.
Bij het water staan deze families op deze website: Corixidae, Gerridae, Hydrometridae,
Nepidae, Naucoridae, Notonectidae, Saldidae.
Er zijn vele families. Bekend is superfamilie schildwantsachtigen -
Pentatomoidea,
die verdeeld is in 14 - 15 families. Bekend zijn de families schildwantsen
(Pentatomidae), kielwantsen (Acanthosomatidae),
graafwantsen (Cydnidae), pantserwantsen, juweelwantsen (Scutelleridae),
viooltjeswantsen (Thyreocoridae) met
in Nederland alleen de viooltjeswants (Thyreocoris scarabaeoides)
en sinds 2021 in Nederland familie kogelwantsen (Plataspidae) met
alleen de kogelwants ( Coptosoma scutellatum).
Andere wantsen families, die op deze website staan zijn:
bloemwantsen (Anthocoridae), randwantsen (Coreidae), bodemwantsen (Lygaeidae),
blindwantsen (Miridae), sikkelwantsen (Nabidae), glasvleugelwantsen (Rhopalidae),
roofwantsen
(Reduviidae), netwantsen (Tingidae).
|
Op deze pagina staan de wantsen uit de superfamilie schildwantsachtigen -
Pentatomoidea.
Wantsen uit de superfamilie Pentatomoidea hebben een goed ontwikkelde scutellum,
dat vaak (niet altijd) driehoekig van vorm is. De antennes bestaan meestal uit vijf segmenten.
De wantsen hebben klieren in hun thorax tussen het eerste en het tweede paar benen die een stinkende vloeistof produceren. Deze vloeistof wordt defensief gebruikt om roofdieren af te schrikken.
Familie
Acanthosomatidae
-
Kielwantsen.
Een schild-vormig
lichaam dat op het eind smaller wordt. Het pronotum is het breedste deel van het lichaam en loopt taps uit naar het hoofd.
Het schildje, scutellum is groot, driehoekig met op het eind een smalle punt. Ze
lijken op de
Pentatomidae.
De buik is
kiel-vormig.
Link naar: Alle
Acanthosomatidae in Nederland op Waarneming.
 ..
 .
 .
 .Gewone
kielwants (Elasmucha
grisea). Oude
naam: Berkenwants. Familie
Acanthosomatidae,
kielwantsen.
De kleuren verschillen. Vaak zijn ze wat grijzer. Vandaar de
naam. Maar ze kunnen ook groen of roodbruin zijn. Op het scutellum is
meestal een zwart gedeelte. Ze leven in berken en elzen.
De eitjes worden aan de onderkant van een
berkenblad bevestigd. Het wijfje bewaakt de eitjes en verzorgt
de jongen, die haar dan volgen. Ze overwinteren als volwassen wants. Lengte
6 - 9 mm.
Het is een algemene soort. Ze komen voor in veel delen van de wereld.
Foto's 5-6-2012, 10-6-2012.
Er bestaat ook een zeldzamer familieleden, die er op lijken. Namelijk: Elasmostethus
fieberi, Elasmostethus
minor. Tot nu toe alleen op rode kamperfoelie gevonden en de zeer zeldzame Elasmucha ferrugata
met een spitse zwarte punt aan de zijkant van het halsschild. |
 ..
 .
 .  Veenkielwants
(Elasmucha
fieberi
).
Familie Acanthosomatidae,
kielwantsen.
Niet
in de tuin maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
Hij lijkt op de
Elasmucha
grisea. Ze kunnen lichter zijn dan de wants op de
foto. Verschillen volgens
Berend Aukema: E. fieberi is veel grover en dieper gepuncteerd dan E. grisea en heeft ook veel zwartje putjes op de buiksegmenten
(E. grisea hoogstens enkele verspreide putjes). Het tandje bij de voorhoeken van het halsschild is klein of vrijwel afwezig bij
E. grisea en sterker ontwikkeld bij E. fieberi.
Foto's 18-6-2013 en een lichtere veenbroedwants in
24-6-2015.
Het tandje bij de voorhoeken van het halsschild is hier goed te zien. |
 |
Veenbroedwants
(Elasmucha
fieberi).
Familie Acanthosomatidae,
kielwantsen.
Deze
veenbroedwants heeft twee eitjes op z'n halsschild van een sluipvlieg (Tachinidae)
uit de onderfamilie Phasiinae. Foto 24-6-2015. |
 ..
 .
 .  Berkenkielwants
(Elasmostethus
interstinctus). Oude naam: Berkenschildwants.
Familie Acanthosomatidae,
kielwantsen.
Je moet hem niet
verwarren met de
Elasmucha
grisea. Ze hebben echter geen zwarte vlekjes langs
de zijkant. Ze zijn groen met rood, roodbruin. Ook het scutellum is groen
met rood, roodbruin.
Opmerkelijk is, dat de Elasmostethus interstinctus een soort antivries in het
lichaam heeft, waardoor hij tijdens
het overwinteren pas bij heel lage temperaturen bevriest. Hij komt daarom
op het gehele noordelijke halfrond voor.
Ze leven in berken. Ze zijn ook wel te vinden op espen en hazelaars. Bij
mij in de tuin vind ik ze ook op andere planten. Maar wel in de buurt van
de berk. Lengte: 9-11 mm.
Een grotere dubbelganger is de Acanthosoma haemorrhoidale -
Meidoornkielwants.
Elasmostethus minor - Kamperfoeliekielwants lijkt er nog meer op, maar komt alleen in
Zuid-Limburg voor (op de Rode Kamperfoelie).
Die plant komt echter ook voor in de duinstreek. Dus 100 % zeker kun je
niet zijn. Het verschil is op een foto alleen aan het achterlijfsegment te
zien.
Nimfen Elasmostethus interstinctus. |
 ..
 .
 .
 Meidoornkielwants
(Acanthosoma
haemorrhoidale). Familie Acanthosomatidae,
kielwantsen.
Acanthosoma
haemorrhoidale lijkt veel op de Elasmostethus
interstinctus, maar is veel groter en meer
langwerpig.
Heldergroen met zwarte punten. en rood op de punten van het
halsschild (nog een verschil), langs het schildje en onder het
vliezige deel van de vleugels. Het scutellum is helemaal groen.
In struiken langs de bosrand. Vooral in
meidoorns. Maar ook andere loofbomen als eik, berk en hazelaar
Lengte: 13 - 15 mm.
De volwassen wants overwintert.
Foto's 3-7-2011. |
 ..
 .
 .
 Jeneverbeskielwants
(Cyphostethus
tristriatus). Familie Acanthosomatidae,
kielwantsen.
Ik heb hem niet in de tuin gevonden. Een kind (bedankt Victor) vond hem in
de klas, waar ik lesgeef. Omdat ik die dag takken voor de kerst uit de
tuin had meegenomen, komt hij misschien uit mijn tuin.Ook
deze wants lijkt op de wantsen hierboven. Toch is hij goed herkenbaar
door de rozerode markeringen op de rug.
Vooral in de jeneverbes. Vandaar zijn naam.
Lengte: 9 - 11 mm. De volwassen wants overwintert.
Op de andere foto's is hij goed zichtbaar. Maar op
deze foto zie je, dat hij een goede schutkleur heeft. |
Familie Pentatomidae - Schildwantsen.
Kenmerk: Het driehoekige scutellum is groot. Link naar:
Alle
Pentatomidae in Nederland op Waarneming.
De schildwantsen in Nederland kun je verdelen in de
onderfamilie Asopinae (rovers, met een stevige steeksnuit), Pentatominae (De
grootste groep, waarvan de meerderheid aan planten zuigt) en Podopinae (In
Europa een kleine groep, in Nederland alleen de Graphosoma lineatum.
Vooral in de oude wereld. Het scutellum is sterk vergroot).
Enkele schildwantsen heb ik in de duinen heb gefotografeerd. Dit
is een foto van de vindplaats van veel van deze wantsen.
Onderfamilie Asopinae.
 Nimf:
 .
 . 
Snuitkeverschildwants
(Arma custos). Onderfamilie Asopinae.
Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Ik vond enkele nimfjes in de tuin. Hij is niet aan een plantensoort
gebonden want het is een rover, Ondanks zijn naam (snuitkever) heeft hij
veel soorten prooien. Het tweede nimfje, dat ik vond, is opgegroeid tot
volwassen wants. (Zie collage)
De volwassen wants overwintert.
Europa (niet in Groot-Brittannië), Azië. Foto's: 5-7-2017, 11-7-2017,
11-8-2017, 13-8-2017.
Collage van nimf tot volwassen wants. |
 ..
Nimf:  . 
Tweetandschildwants
(Picromerus
bidens). Onderfamilie Asopinae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Wants op grote foto
in de tuin. De andere in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
De
wants is bruin met een koperglans. Op het eind van het
halsschild is een scherpe doorn. Het eind van het sctellum is licht geel.
De antennes zijn oranje.
De nimf is glanzend grijszwart met lichte
banden om de poten. De abdomen van jonge nimfen zijn donker rood.
Hij eet insecten, vooral larven (zie foto nimf). De nimfen voeden zich
ook met sappen van planten.
Lengte: 12 - 13 mm.
Overwintert als ei, soms als larve.
Juli - oktober. Palearctisch, geïntroduceerd in Noord Amerika. Foto's:
19-8-2013, 16-9-2013, 2-8-2020. |
Heideschildwants
(Rhacognathus
punctatus). Onderfamilie Asopinae Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Niet
in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
Een
donkere wants met een metallic bronzen glans. De poten hebben witte of
oranjerode banden. Het is een roofwants. Hij eet vooral heidehaantje
(Lochmaea suturalis) en larven van de heidehaantjes.
Hij
komt daarom voor in de buurt van heide.
Lengte: 7 - 9 mm.
Overwintert als ei, soms als larve.
Het hele jaar. Palearctisch, geïntroduceerd in Noord Amerika. Foto's:
19-8-2013. |
Nimf:  .
 .
Buikspitsschildwants
(Troilus
luridus). Onderfamilie Asopinae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen. Niet
in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
De volwassen wants heeft een oranje band om de antenne (ook al
zichtbaar bij deze nimf) en is glanzend bruin. Het is een rover.
De nimf leeft zowel van larven, rupsen als van plantensappen. Van de
nimf is de kop en halsschild en een deel onder het halsschild glanzend en
donker. Aan de zijkant van het halsschild is een witte strook. De jonge
nimfen kunnen makkelijk met sommige andere nimfen verward worden.
(nimf linksonder is jonger).
Lengte: 10 - 12 mm. Het hele jaar. Europa.
Foto's: 3-9-2013, 27-9-2013, 24-10-2013. |
 ..
Blauwe schildwants (Zicrona caerulea).
Onderfamilie
Asopinae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen. Niet
in de tuin, maar bij een weiland 3 km van ons huis, vlakbij de duinen.
Een schildwants met een blauwgroene, glanzende metallic kleur.
In Nederland vooral op de zandgronden. Open of deels beschaduwde lage vegetatie van kruiden en struiken op vochtige grond, vaak in heidegebieden.
Het is een rover en niet aan een bepaalde plant gebonden.
Overwintert als volwassen wants. Van februari tot in november.
Lengte 5-7,5 mm. Foto's 28-8-2017.
Een holarctische soort.
 26-6-2022.
Voor het eerst in in onze tuin. |
Onderfamilie Pentatominae.
 ..
 .
 .
 Mijterschildwants
(Aelia
acuminata). Oude naam: Mijterwants.
Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Een lichtbruine langwerpige wants met over zijn lichaam donkere en lichte
lengtestrepen. Het hoofd loopt spits toe. Door de vorm van het
lichaam wordt hij mijterschildwants genoemd.
Hij leeft van grassen. Hier op een bamboeblad in onze tuin. Nimfen
leven van zaden van verschillende grassoorten.
Lengte: 7,8 - 9,3 mm.
Eén generatie per jaar. De volwassen wants overwintert.
Europa, Azië, Afrika. Foto's: 16-4-2014, 5-5-2014, 17-9-2018. |
 ..
Kleine mijterschildwants
(Aelia klugii). Onderfamilie Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen. Niet
in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
Lijkt zeer veel op Aelia
acuminata. Hij is gemiddeld iets kleiner. A.
acuminata heeft twee zwarte stippen op de onderzijde van de dijen, deze
mist de A Klugii. A Klugii heeft een lapje of
knobbeltje vooraan aan de zijkant van de 'neus'. De donkere kleuren lijken
soms wat contrastrijker.
Hij leeft van grassen. Nimfen
leven van zaden van verschillende grassoorten.
Lengte: 6,5 - 8,2 mm.
Eén generatie per jaar. De volwassen wants overwintert.
Europa (niet in Groot-Brittannië). Foto's: 1-8-2016.
|
Aelia.
Nimf. Onderfamilie Pentatominae. Familie
Pentatomidae, Schildwantsen. Niet
in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
Een nog jonge nimf, die niet verder tot een van de twee soorten te
determineren is. Lijkt ook veel op de nimf van een Neottiglossa pusilla.
Foto: |
 ..
 .
Dennenschildwants
(Chlorochroa pinicola). Oude wetenschappelijke naam: Pitedia pinicola. Onderfamilie
Pentatominae.
Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Ik vond hem in de schuur. Misschien zocht hij een plek om te overwinteren.
Voor Noord-Holland was dit de eerste waarneming! Olijfgroen tot donker groenachtig bruin met witte
randen
Vooral in de dennen, maar ook in sparren.
Lengte: 11 - 14 mm. De volwassen wants overwintert.
Europa. Foto's: 11-9-2011. |
 ..
 .
 .
 Bessenschildwants (Dolycoris baccarum).
Oude naam: Bessenwants. Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Terwijl ik fotografeerde, kwam er nog een aanwandelen. Hij leeft van bessen o.a die van kamperfoelie en
bramen.
De harige larven vind
je vaak bij planten, die bij de rozenfamilie horen.
De bessenschildwants is te herkennen aan de antennen, die lichte en donkere
banden hebben. De kleur is rood tot paarsachtig, Het connexivum (de
uitstekende rand van het achterlijf) is zwart-wit geblokt.
Lengte:12-14 mm.
Nimf, foto's 9-8-2009. |
 ..
 .
 .
 .
 .
 .
 .
Koolschildwants (Eurydema oleracea).
Oude naam:
Koolwants.
Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
De koolwants eet van kruisbloemigen en kan
schadelijk zijn op kool. Hier zit hij op look zonder look.
Je hebt ze met rode en met witte, lichtgele of lichtblauwe vlekken.
De wants met witte vlekken lijkt op de doveneteldoornwants. Lengte 6, 7 mm.
Foto's 1-5-2010, 15-5-2010, 28-4-2014. |
 .
 .
Foto's 4-7-2010, 12-7-2010. Nimfen
van Koolschildwants (Eurydema oleracea).
Ging daarna met vakantie en heb het daardoor niet
verder kunnen volgen. |
 ..
 .
 .
Andoornschildwants
(Eysarcoris venustissimus). Oude wetenschappelijke naam:
Eysarcoris
fabricii. Onderfamilie Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Voor Noord-Holland was
is dit de eerste waarneming. Gedeeltelijk
grijs, gedeeltelijk bruin, bronskleurig.
De nimfen voeden zich met bosandoorn (Stachys sylvatica), maar ook wel met andere planten uit de lipbloemenfamilie
(Lamiaceae) als dovenetel. Hier zit hij op hennepnetel.
Lengte: 5 - 7 mm. Het hele jaar. Europa, Noord Afrika. Foto's: 24-6-2013, 22-4-2014.
4-8-2017 Nimf en vervellingshuidje. |
 ..
 .
 .
Grasschildwants
(Neottiglossa pusilla). Onderfamilie Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Niet
in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
Een
kleine wants. Bruin met in het midden een witte middenlijn. De hele wants is
opvallend gepunctueerd. De kop is breed en kort. De nimfen eten gras.
Lengte: 4 - 5 mm.
De volwassen wants overwintert.
Het hele jaar. Europa, Noord Afrika.
Foto's: 11-9-2013, 16-9-2013.
|
 ..
 .
 .
 .  Groene
schildwants (Palomena prasina). Oude naam: Groene stinkwants.
Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Een heel algemene schildwants. In de zomer valt
hij niet op door de groene kleur. Het 4e en
5e antennesegment is gedeeltelijk rood. De oude naam Stinkwants, omdat hij een stinkende stof kan uitscheiden als hij
wordt opgepakt. (Nog nooit meegemaakt) Maar dat kunnen heel veel
wantsensoorten.
Ik vind ze op veel verschillende planten, struiken, bomen.
Ze lijken op de Nezara viridula. Deze wants heeft lichte vleugelmembranen.
Nog niet uitgekleurde groene schildwantsen hebben dat ook.
Lijkt veel meer op de in Nederland al lang niet meer gevonden Palomena
viridissima. De afmetingen van de segmenten verschillen. Bij P.
prasina is het tweede iets langer dan het derde. Bij P. virida
is hij duidelijk langer. En de voorrand van het halsschild is licht hol (iets bol bij
P. viridissima).
Volwassen: Het hele jaar.
Lengte 12-14 mm. Palearctisch. Foto's 24-4-2010, 9-7-2012. |
 
 De eerste twee foto's van de
Palomena prasina heb ik 20 oktober gemaakt. Je ziet, dat de
heldere groene kleur aan het verdwijnen is. De tweede twee foto's op 10
november. Als ze overwinteren (ook de
nimfen) worden ze bruin. In de lente worden ze weer groen. |
 ..
 .
 .
 .
 .
 .
 .
Groene
schildwants (Palomena prasina). Nimf. Oude naam: Groene stinkwants.
Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Op de grote foto een nog jonge nimf 2e
instar. De
nimfen links zijn jonger dan de nimfen rechts. De heel jonge nimfen
hebben donkere poten, die later licht groen worden. Je ziet, dat de oudere nimfen niet even licht zijn. De
donkere plekken hebben vooral de later in het jaar geboren nimfen. Bij de
nimfen 5e instar is het begin van de vleugels al te zien.
De nimfen van de Palomena prasina lijken veel op de nimfen van de Palomena
viridissima.
Maar die is in Nederland heel zeldzaam. |
 ..
 .  Roodpootschildwants (Pentatoma rufipes).
Synoniem: Boswants. Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Een grote glanzend bruine schildwants met uitstekende schouders. Hij heeft
oranje poten. En een opvallende geel / oranje plek op het schild.
De foto was net na een regenbui genomen. Je ziet nog enkele waterdruppels
op de wants.
Je kunt ze vinden in loofbomen. Ze zuigen aan
vruchten, maar het zijn ook rovers. Zelfs rozenkevers schijnen ze te eten.
Lengte 13 - 15 mm.
Juli - december.
Overwintert als nimf. Foto's 18-9-2011 en 11-9-2011.
Nimfen 13-5-2014, 24-6-2014. |
 ..
 .
 .  Zuidelijke
schildwants (Peribalus strictus vernalis). Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Synoniem van
Peribalus strictus: Holcostethus strictus, Holcostethus strictus vernalis.
Van de Zuidelijke schildwants (Peribalus strictus) worden nu twee ondersoorten onderdscheiden. In Nederland komt de ondersoort Peribalus strictus vernalis voor.
Deze
wants is op eigen kracht vanuit het zuiden naar Nederland gekomen en wordt
steeds minder zeldzaam. Hij lijkt wat op de Dolycoris baccarum,
bessenschildwants. Het tipje van
het schildje is ook wit en de rand is zwart wit. De antennes verschillen.
Bij deze wants zijn de antennes geeloranje met een zwarte top en zwart op
het vierde segment. Hij
leeft op verschillende kruiden.
Lengte
9 - 10 mm.
Maart - oktober. Foto's 2-6-2011.
Nimf, 25-8-2015. |
 ..
 .
 . 
Bremschildwants (Piezodorus lituratus).
Onderfamilie
Pentatominae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
De wants op de foto is een nog jonge volwassen wants. In augustus, september is de nieuwe generatie volwassen.
In het najaar
verkleurt hij naar rood. In de lente zijn ze gelig groen.
De rand aan de zijkanten van het lichaam is smal geel. Verder vallen de
blauwe stroken langs de rand op. De antennen zijn oranje.
Hij leeft op vlinderbloemigen (Leguminosae of Fabaceae). Vooral brem en gaspeldoorn.
Deze vond ik in de tuin (2010) op een vlinderstruik. Pas in maart 2018 zag
ik er weer een in de tuin. Toevallig weer op de vlinderstruik. Omdat deze
bremschildwants in de lente is gefotografeerd, is hij gelig groen. (foto
links onder) In de duinen zie ik ze veel vaker op brem.
Lengte 10- 13 mm. Foto's 21-8-2010, 21-4-2018.
Met nimf (foto gemaakt in de duinen) 23-9-2015. |
 ..
Zandschildwants
(Sciocoris cursitans). Onderfamilie Pentatominae.
Familie Pentatomidae, Schildwantsen. Niet
in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.
Een
kleine bruine schildwants, met een rond achterlichaam met een uitstekende
geblokte rand. (connexivum). Lijkt op de in Nederland zeer zeldzame
Sciocoris
(alleen in Zuid-Limburg
gevonden)
In
droge, warme, zandige gebieden, zoals de duinen.
Lengte: 4,5 - 6 mm.
Overwintert als volwassen wants.
Het grootste deel van het jaar. Europa, Azi:e. Foto's: 23-8-2016. |
Onderfamilie Podopinae.
 ..
 .  Pyjamaschildwants
(Graphosoma
italicum). Onderfamilie
Podopinae. Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
De naam heeft hij gekregen door de zwarte
strepen in de lengte van het rode lichaam. De poten zijn bijna geheel
zwart. In Nederland kan hij moeilijk met een andere wantsen verward
worden. In Zuid-Europa zijn er meer er op lijkende soorten. Graphosoma semipunctatum
met onderbroken zwarte strepen op het halschild en rode poten. Graphosoma creticum
een lichtere soort met minder duidelijke strepen (Kreta). Graphosoma
melanoxanthum (Zuid Rusland, Turkije, Iran),
Graphosoma lineatum wordt wel eens in twee ondersoorten verdeeld: Graphosoma lineatum
italicum,
de hier afgebeelde soort en de Graphosoma lineatum lineatum, die rode
poten heeft en soms meer oranje is. Komt voor in Noord-Afrika. Als je op
internet zoekt, geeft dit nog al eens verwarring. Nu wordt na DNA
onderzoek toch uitgegaan van
Graphosoma
italicum en Graphosoma lineatum.
Het was in Nederland een vrij zeldzame wants,
maar hij komt nu steeds meer voor. Toch is dit de enige keer dat ik een
pyjamaschildwants in de tuin heb gezien.
Ze zitten vaak op schermbloemigen. In
dit geval op een selderij bloem.
Grootte
8 - 11 mm. De volwassen wants overwintert. Foto's
22-7-2007. |
Familie Cydnidae - Graafwantsen.
De Cydnidae hebben niet de
duidelijke schouders van de schildwantsen. Ze lijken op kevers. De poten
zijn stekelig. (doorns)
 ..
 .
 .
Detail:
Kleine borstelige graafwants (Byrsinus
flavicornis, synoniem Aethus flavicornis). Familie Cydnidae,
Graafwantsen.
Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 6 km van ons huis.
Een kleine bruinzwarte wants met een metallic glans. Hij is herkenbaar aan de lange haren en aan de borstelige haren aan de buitenrand van de
kop.
Hij lijkt heel veel op de grote borstelige graafwants (Microporus nigrita). Een verschil is, dat bij deze wants de borstels over de 'neus' doorlopen. Bij de borstelige doornwants zijn daar twee lange haren
i.p.v. twee borstels (zie detail).
Beide soorten leven voor het grootste deel onder de zandige grond, waar ze aan de wortels van grassen zuigen. In de lente komen ze naar boven om te paren. De volwassen wantsen overwinteren. In Nederland zijn ze te vinden in de
duinen.
Lengte 2.5 - 4 mm. Foto's 27-10-2015. |
 ..
 .
 .
 .
Kleefkruidgraafwants (Legnotus limbosus). Familie
Cydnidae, Graafwantsen.
Een
kleine zwarte wants met een metallic glans. Langs het schild heeft hij een
lichte rand. Hij lijkt op de Legnotus
picipes. Je kunt ze uit elkaar houden door de vierkante inkeping aan de
voorkant van de kop, die alleen de Legnotus limbosus heeft.
Hij leeft op
Walstro (Galium) bijvoorbeeld kleefkruid en
Lievevrouwebedstro.
Volwassenen:
Het hele jaar. Lengte
4 - 5 mm.
Foto's 29-4-2010, 5-5-2013. |
 ..
 .
Nimf: 
Dovenetelgraafwants (Tritomegas
bicolor).
Oude naam: Dovenetelwants. Familie
Cydnidae, Graafwantsen.
De dovenetelgraafwants lijkt wel wat op de
koolwants. Die wants is van een andere familie. De dovenetelwants is
altijd zwart met witte vlekken.
Hij lijkt sprekend op de veel zeldzamer Tritomgas sexmaculatus. Bij deze wants zijn
de witte vlekken op het halsschild veel strakker.
Vanaf mei worden de eitjes afgezet. De dovenetelgraafwants is te vinden in de
kruidlaag. De belangrijkste host planten zijn witte dovenetel en stinkende
ballote.
De volwassen wants overwintert.
Lengte 5 - 7 mm. Het is zowel in Europa als in Nederland een algemene
wants. Ook in Noord Afrika en
Centraal Azië. Foto's 17-4-2011, 10-7-2011. |
Gevonden tijdens een wantsen excursie in de duinen bij Wassenaar.
Ossentonggraafwants
(Sehirus morio). Familie
Cydnidae, Graafwantsen.
Eigenlijk staan
hier alleen wantsen uit de tuin of uit de omgeving. Deze heb ik verder van
huis
gevonden. Ik heb al bij heel wat ossentong planten gekeken (staan ook in
de tuin), maar heb ze hier nog niet gevonden. Als ik er eentje vind,
vervang ik de foto. In Nederland is hij zeldzaam. Hij komt voor
op enkele plaatsen op de hogere zandgronden, maar ook op enkele plaatsen in de duinen.
Sehirus morio lijkt zeer veel op Sehirus luctuosus, maar is
groter.
Leeft van ruwbladigen en is vaak te vinden onder de bladrozetten van
amsinckia, ossentong, veldhondstong en slangenkruid.
De volwassen wants overwintert. Eind april tot eind september.
Lengte 9-11,5 mm. Europa (niet in Groot-Brittannië), Noord-Afrika en
het Nabije Oosten. Foto 23-8-2016. |
Familie Scutelleridae - Pantserwantsen,
juweelwantsen.
Het
lichaam wordt helemaal bedekt door het schild. Daarom is gekozen voor de naam
'pantserwants'. De soorten in Nederland hebben geen opvallende kleur. De
familieleden in het buitenland hebben juist vaak opvallend metallic kleuren en
dragen daar de naam 'jewel bugs'.
 ..
 .
 .
Gewone
pantserwants
(Eurygaster
testudinaria).
Familie Scutelleridae, Pantserwantsen.
Ik vond een jonge nimf in de tuin, wat me
verbaasde, want tot nu toe heb ik de schildpadpantserwants alleen in de
duinen gezien. Ik heb hem opgekweekt met gras en grasbloemen en telkens
foto's gemaakt. Als volwassen wants is hij weer in de tuin gezet. Ik heb
de drie vervellinghuidjes, die ik vond op millimeterpapier gefotografeerd.
Eurygaster maura
lijkt er veel op. Eurygaster testudinaria heeft wat bredere/puntigere schouders
en een verzonken tylus (De streep tussen de wangen). Ze zijn
variabel van kleur (bruin, rood) en de tekening (brede strepen op de rug)
is niet even duidelijk. Het scutellum is heel groot.
De wantsen voeden zich met sappen van grassen, maar ook wel van andere
planten, zoals op deze foto van een braam.
Lengte: 9 - 11 mm. Overwintert als ei, soms als larve. Het hele jaar.
Europa, Azië. Foto's: 30-8-2015. |
 .
 .
 .
 .
 .
 Verzonken tylus (De streep tussen de wangen). Fotos
nimf: 1-8-2015, 10-8-2015, 20-8-2015. Photos of a shed skin: 16-8-2015,
19-8-2015, 30-8-2015 |
De volgende schildwantsen zijn te vinden op de pagina
met wantsen uit Frankrijk.
1. Grauwe schildwants (Rhaphigaster nebulosa). Oude
naam:,
Grauwe veldwants. Familie
Pentatomidae, Schildwantsen.
nimf
2. Blauwe schildwants (Zicrona caerulea).
Familie
Pentatomidae, Schildwantsen.
nimf
3. Carpocoris spec.
Familie
Pentatomidae, Schildwantsen.
|
4. Staria lunata. Familie
Pentatomidae, Schildwantsen.
5. Sierlijke schildwants (Eurydema ornata).. Familie
Pentatomidae, Schildwantsen.
6. Odontotarsus. Familie Scutelleridae, Pantserwantsen,
juweelwantsen. |
De volgende schildwantsen zijn gefotografeerd in Kroatië in 2015.
1. Ancyrosoma leucogrammes. Familie
Pentatomidae, Schildwantsen.
2. Toortsschildwants (Holcostethus sphacelatus). Familie
Pentatomidae, Schildwantsen.
3. Psacasta exanthematica. Familie Scutelleridae, Pantserwantsen,
juweelwantsen.
|
|
| Graphosoma semipunctatum.
Familie
Pentatomidae, Schildwantsen. Foto 3:
Onderkant van een Graphosoma lineatum, zodat het verschil
duidelijk wordt. |
Frankrijk, Provence 2017
Cydnus aterrimus - Wolfsmelkgraafwants. Familie Cydnidae, Graafwantsen. Leeft in de bodem van sap uit de wortels van wolfsmelksoorten. In
Nederland zeer zeldzaam, alleen een enkele vondst in Limburg. Lengte 8-12 mm.
Foto 30-5-2017. |
Slovenië 2019
 ...
 .
 .
 .
 .
Zuidelijke groene schildwants (Nezara viridula).
Familie
Pentatomidae, Schildwantsen. Egaal groene of in het winterhalfjaar bruin gekleurde wants.
Lijkt op de groende schildwants, maar is goed te herkennen door de witte
met aan de zijkant zwarte stippen op de voorrand van het schildje. Langs
de kop en het halsschild een gele rand. De nimfen zijn prachtig getekend. Lengte
11,5-16,5 mm. Ik zag er veel op boerenwormkruid. In Nederland zijn het
meestal ingevoerde exemplaren, maar ze schijnen hier nu ook op eigen
kracht te zijn gekomen. Foto's 10-9-2019, 13-9-2019. |
Bruingemarmerde schildwants (Halyomorpha halys).
Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
Ik zag alleen een nimf. Toevallig zijn ze dit jaar ook in Nederland
verschenen. Foto 13-9-2019.
Bruingemarmerde schildwants (Halyomorpha halys).
Familie Pentatomidae, Schildwantsen.
In 2024 zag ik op vakantie een volwassen Halyomorpha halys
in het Loiredal bij onze camping. Foto 10-6-2024.
|
Frankrijk 2024
Eurygaster maura - Schaarse pantserwants. Familie
Scutelleridae, Pantserwantsen. In graslanden op grassen en kruiden. In
Nederland zeer zeldzaam, alleen een enkele vondst in Limburg. In de vakantie
in het Loiredal bij onze camping. Geen verzonken tylus (De streep tussen de wangen) als bij Gewone pantserwants (Eurygaster
testudinaria). Foto 10-6-2024. |
Berend Aukema bedankt voor het determineren van veel
van mijn wantsjes.
Een veldgids
wantsen (Berend Aukema, Theodoor Heijerman en Vincent Kalkman)
uitgebracht met daarin de Nederlandse- en wetenschappelijke namen. Zowel
digitaal als op papier. Een aanrader!
| The Garden
Safari Informatie
over insecten en andere beestjes
van Hans Arentsen en Hania Berdys |
|
|
Bij waarneming.nl.
kun je, als je lid bent, aan elkaar informatie
over dieren
vragen en
waarnemingen doorgeven.
Engels
/ English
 
Subpagina wantsen
in de tuin:
"Water wantsen"
Blindwantsen
(Miridae) Bodemwantsen
(Lygaeidae)
Cicaden
Nederlandse
wantsennamen Bladluizen
Subpagina Frankrijk: Insecten
Frankrijk
|
.jpg)
