lieveheersbeestjes in de tuin

Tuin, planten:

tuin lente lente'07 zomer zomerbloeiers onkruid herfst winter kamerplanten euphorbia

Dieren, insecten in de tuin:

dieren/links spinnen vlinders libellen vliegen zweefvliegen/1 zweefvliegen/2 wespen/bijen kevers wantsen insecten overig

Nederlandse duinen, landen:

duinen Australië Duitsland Engeland1 2 Frankrijk1 2 3 Ierland Italië Schotland Spanje Slovenië Kroatië Tsjechië

home links links2

Subpagina kevers: Loopkevers (Carabidae) Bladhaantjes (Chrysomelidae) Snuitkevers Boktorren en schijnboktorren Kortschildkevers (Staphylinidae) Kleine kevers

Engels / English

Lieveheersbeestjes in de tuin

Lieveheersbeestje (Coccinellidae)

Er komen bij ons wel zestig soorten voor. Ze verschillen in kleur, aantal stippen en afmeting. Het zevenstippelige lieveheersbeestje (Coccinella septempunctata) zie je het meest en is daarom ook het bekendst.
Uit de gewrichten van hun poten scheiden ze als verdediging een oranje gele vloeistof af, dat een eigenaardige geur verspreidt en bitter smaakt. Het is een rovertje. Zowel de larve als het lieveheersbeestje zelf eten bladluizen en insectenlarven. Er zijn ook een paar soorten, die meeldauw en zelfs schildluizen eten.
Ze overwinteren vaak bij elkaar op een beschutte plaats. De eitjes worden onder een blad geplakt.
Je herkent ze van veel andere kevers door de vorm van een half bolletje. Dat bolletje wordt gevormd door het ronde rugschild en het nekschild. Ook het kopje steekt meestal niet uit.

Lieveheersbeestjes (Coccinellidae) eitjes.

De eitjes van lieveheersbeestjes worden onder de bladeren geplakt. Op deze foto is het een bamboeblad. Ik weet niet zeker van welk soort ze zijn. In de buurt zaten veel Aziatische lieveheersbeestjes, maar bijvoorbeeld het zevenstippelig lieveheersbeestje heeft ook dit soort eitjes.

Het was wel een goed plekje, want op de bamboe waren genoeg bladluizen te vinden.

Onderfamilie Chilocorinae.

Heidelieveheersbeestje (Chilocorus bipustulatus). Onderfamilie Chilocorinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Hij lijkt op het viervlekslieveheersbeestje, maar de dekschilden zijn meer bruinzwart. Het halsschild is zwart, het kopje roodbruin. Op het midden van het dekschild is een korte rij dwarsgeplaatste rode stippen, die meestal zijn samengesmolten tot een langwerpige rode vlek. Het dekschild heeft een verbrede zijrand. Lengte: 2 - 4 mm. Vliegtijd: Vooral maart - april en augustus - november.
Ze eten schildluizen. Op zandgronden met heide en jeneverbes.
Europa, Noord-Amerika, Noord-Afrika en West-Azië.
Beide heidelieveheersbeestjes vond ik in de plantenkas. Ze zijn wat stoffig geworden. Foto's 12-5-2015 en 7-5-2018

Foto's gemaakt 10-4-2015 in de duinen:

chilocorus-bipustulatus-6-10-4-2015.jpg (64561 bytes)

Viervleklieveheersbeestje (Exochomus quadripustulatus - Brumus quadripustulatus). Genus Exochomus - Brumus. Onderfamilie Chilocorinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Helemaal zwart (ook halsschild en kop) met op elk schild twee vlekken. De voorste vlek is kommavormig. Het schild heeft brede randen.
Hij leeft vooral op naaldbomen. Maar ik zie ze vaak op de bladeren van de kardinaalsmuts. In 2011 zag ik ook een larve, die op het punt stond te gaan verpoppen en een pop.
Ze eten bladluizen en schildluizen.
Lengte 3-5 mm. Europa, Azië. Foto's 10-7-2011, 2-4-2011, 3-7-2011, 19-7-2011, 7-5-2024.

Zwart lieveheersbeestje (Exochomus nigromaculatus). Onderfamilie Chilocorinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.

De dekschilden zijn zwart. Het halsschild is zwart met oranje zijkanten. Oranje poten. Lengte: 3,2 - 4 mm. Vliegtijd: Vooral augustus - oktober.
Ze eten schildluizen. Op heideterreinen. In Nederland voornamelijk op de binnenlandse zandgronden in de Noord-Hollandse duinen.
Europa. Foto's 24-9-2016.

Onderfamilie Coccinellinae.

.. Tweestippelig lieveheersbeestje (Adalia bipunctata) Genus Adalia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Een algemeen, makkelijk herkenbaar lieveheersbeestje. Alleen zijn de stippen soms zo groot, dat er maar weinig rood overblijft. Dan wordt het lastiger om hem te herkennen. De pootjes zijn zwart.
Lengte: 3,5-5,5 mm. Hij eet bladluizen. Europa, Azië, Noord-Amerika. Foto's 28-9-2008.

  Tienstippelig lieveheersbeestje (Adalia decempunctata). Genus Adalia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Dit lieveheersbeestje is te herkennen aan het stippenpatroon op het halsschild, een "spoor" op het dijbeen en de deuk of richel achteraan de dekschilden. Het Aziatisch lieveheersbeestje heeft die richel ook. Het wordt nog lastiger omdat beide soorten variabel zijn wat betreft de tekening en kleur. In het echt zijn ze wel makkelijk uit elkaar te houden, omdat het tienstippelig lieveheersbeestje veel kleiner is. Vanaf een foto wordt het vaak lastiger. Beide soorten hebben lichte pootjes en antennes. Lengte: 3,5-5 mm. Vliegtijd: April - oktober.
Hij eet bladluizen.
Europa en Azië. Foto 28-03-2012.

Foto's 21-9-2013, 12-4-2014.

Een geheel andere variëteit. Foto's 15-8-2013, 13-4-1016, 7-5-2017, 16-6-2017.

. Oogvleklieveheersbeestje (Anatis ocellata). Genus Anatis. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Een groot lieveheersbeestje. Zwarte stippen met een gele omranding. Soms gele vlekken zonder zwart. Zoals bij het lieveheersbeestje op de foto, die alleen een zwarte vlek bij de schouders heeft. Vaak in de buurt van naaldbomen.
Lengte: 6-9,5 mm. Hij eet bladluizen. Europa, Azië. Foto's 24-6-2019.

Bruin lieveheersbeestje (Aphidecta obliterata). Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Tot nu toe had ik ze, zoals op de onderste foto's, alleen in de duinen gevonden, maar deze zat in de tuin. Een lichtbruin lieveheersbeestje zonder stippen en een M-vormige tekening op het halsschild. De vorm is enigszins langgerekt. Er is echter een andere kleurvariatie met een bijna zwart halsschild en waarvan het dekschild voor een groot deel donkerbruin is.
Hij komt voor in naaldbossen en is vooral op sparren te vinden. Lengte: 3,5-5 mm. Het hele jaar.
Hij eet wolluizen, maar ook schild- en bladluizen
Europa en Nabije Oosten. Geïntroduceerd in Noord-Amerika.

Foto's 21-4-2015.   Larve 1-5-2019. In de duinen.

Tienvleklieveheersbeestje (Calvia decemguttata) Genus Calvia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

calvia-decemguttata-2-20-4-2014.jpg (85535 bytes)

calvia-decemguttata-5-20-4-2014.jpg (76677 bytes)

Tienvleklieveheersbeestje (Calvia decemguttata). Genus Calvia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Hij lijkt op het Roomvleklieveheersbeestje. Licht bruinrood, oranje. De stippen zijn echter duidelijk groter. Op de rugschilden heeft hij totaal 10 stippen. Het patroon van de stippen is altijd het zelfde. Op het halsschild zijn drie langwerpige vlekken.
Dit lieveheersbeestje komt voor in verschillende soorten loofbomen en naaldbomen, maar je ziet ze ook op struiken, zoals hier op een hortensia.
Hij eet bladluizen maar ook bladvlooien.
Lengte 5-6,5 mm. Eropa Azië. Foto's 20-4-2014.

Larve 11-8-2014.

Roomvleklieveheersbeestje (Calvia quatuordecimguttata) Genus Calvia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Roomvleklieveheersbeestje (Calvia quatuordecimguttata) Genus Calvia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Op de rugschilden heeft hij totaal 14 witte stippen. Het patroon van de stippen is altijd het zelfde.
Dit lieveheersbeestje komt vooral voor in loofbomen, maar je ziet ze ook op planten.
Hij eet bladluizen maar ook bladvlooien. Lengte 5-6,5 mm. Foto's 2-11-2011, 18-4-2011.

Larve 14-5-2011.

Zevenstippelig lieveheersbeestjes (Coccinella septempunctata) Genus Coccinella. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Zevenstippelig lieveheersbeestje (Coccinella septempunctata). Genus Coccinella. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Ons bekendste lieveheersbeestje. Helderrode schilden met altijd zeven zwarte stippen. De zevende stip op de rug is verdeeld op beide dekschilden. Het halsschild is zwart met aan de zijkanten een witte vlek. Aan de voorkant zijn verdeeld over beide rugschilden twee witte vlekken met daarachter een zwarte vlek. Hij lijkt veel op de zeldzame Coccinella magnifica, die bij ons leeft in de buurt van mieren (met name de rode bosmier).
Hij eet bladluizen. Lengte 6-8 mm . Europa, Azië. Ze zijn ook uitgezet in Noord-Amerika. Foto's 3-7-2011, 4-8-2010.

larve pop zevenstippelig lieveheersbeestje. Foto 12-5-2007 en 14-5-2007.

Elfstippelig lieveheersbeestje (Coccinella undecimpunctata). Genus Coccinella. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Elfstippelig lieveheersbeestje (Coccinella undecimpunctata). Genus Coccinella. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Hij lijkt op het zevenstippelig lieveheersbeestje. Maar hij is veel kleiner en heeft 9 tot 11 stippen. De stippen op de schouders zijn soms afwezig of zijn heel klein. Soms worden de stippen (zoals op deze foto's ) omgeven door een smalle gele ring. De onderkant is zwart. Het halsschild is zwart met aan de zijkanten een witte vlek.
Europa, Afrika, Azië. Ze zijn ook uitgezet Australië en Nieuw Zeeland. Foto's 25-3-2014.

Meeldauwlieveheersbeestje (Halyzia sedecimguttata) Genus Halyzia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Meeldauwlieveheersbeestje (Halyzia sedecimguttata) Genus Halyzia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Oranje met meestal 16 witte vlekken en een doorzichtige schildrand. Voor een lieveheersbeestje heeft hij vrij lange voelsprieten.
In het bos vooral op esdoorns en essen. Op de laatste foto zit hij op een kerstomaat.
Lengte: 6-9 mm. Hij eet geen luizen, maar meeldauw (een soort bladschimmel).
Net als de larven van een citroenlieveheersbeestje is de larve geel en eet hij ook meeldauw. Zie de foto's hier onder.
Vliegtijd: April - oktober. Het Palearctisch gebied. Foto 21-4-2008 Foto's 2-6-2007, 7-7-2007.

. Meeldauwlieveheersbeestje (Halyzia sedecimguttata) larf en pop. Op 30 september 2007 kwam ik deze larf op een Euphorbia tegen. Toch niet een plek en tijd, dat je een larve verwacht. De foto's van de pop zijn genomen op 5 oktober 2007. Twee dagen ervoor was het nog een larf.

Harlekijnlieveheersbeestje (Harmonia quadripunctata). Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Harlekijnlieveheersbeestje (Harmonia quadripunctata). Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Kenmerken: Geen tot 16 vlekken op beide schilden. De vlekken zitten wel altijd op dezelfde plaats. Voor 1 vlek, daarna 2x 3 vlekken en achter weer 1 vlek. Bij dit Harlekijnlieveheersbeestje is dat duidelijk te zien. Maar de vlekken kunnen veel kleiner of heel licht zijn. De kever kan zowel rood als geel zijn. Bij de rode kevers zie je meestal gele lengtestrepen. Het stippen patroon op het halsschild met de kleine vlekjes is ook opvallend. Aan die stippen op het halsschild is dit lieveheersbeestje het beste te herkennen. Want zulke grote donkere stippen en die oranje gele kleur zie je niet zo vaak. Dit is het eerste Harlekijnlieveheersbeestje, dat ik in de tuin vond. Foto's 12-11-2011

Ander kleurtje: . 6-10-2016, 8-6-2020.

Ruigtelieveheersbeestje (Hippodamia variegata). Onderfamilie Echte lieveheersbeestjes (Coccinellinae). Familie lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Ruigtelieveheersbeestje (Hippodamia variegata). Onderfamilie Echte lieveheersbeestjes (Coccinellinae). Familie lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Een kilometer van ons huis.

De rand om het halsschild is wit. Bij de stip in het midden op beide schilden zie je meestal ook wit. Hij is een beetje langwerpig. Op de achterste helft van elk dekschild staan drie grote stippen en op de voorste helft staan naast de middenstip meestal nog één tot drie kleine stippen (het lieveheersbeestje op de kleine foto's zonder stip). Inheems in het Palearctisch gebied, maar heeft zich ook verspreid naar veel ander gebieden als delen van Noord-Amerika, Azië, Afrika, Australië. Lengte 3-6 mm. Foto's 28-8-2017.

Schaakbordlieveheersbeestje synoniem Veertienstippelig lieveheersbeestje (Propylea quatuordecimpunctata) Genus Propylea. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Schaakbordlieveheersbeestje syn. Veertienstippelig lieveheersbeestje (Propylea quatuordecimpunctata). Genus Propylea. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Dit is een klein geel lieveheersbeestje met zwarte vlekken. De vlekken zijn rechthoekig. De zwarte vlekken kunnen echter zo groot zijn, dat ze samensmelten. Dan is hij lastig te herkennen, want hij lijkt dan meer op een zwart lieveheersbeestje met gele vlekken.
Hij eet bladluizen. Lengte ongeveer 4 mm. Europa, Azië.

Foto's 16-5-2010, 6-9-2012, 20-4-2014, 22-4-2014, 30-4-2014, 30-5-2014.
Larve schaakbordlieveheersbeestje syn. veertienstippelig lieveheersbeestje. Foto 13-5-2011.

Citroenlieveheersbeestje (Psyllobora vigintiduopunctata) Genus Psyllobora. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Citroenlieveheersbeestje (Psyllobora vigintiduopunctata). Genus Psyllobora. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

De kleur is citroengeel. Het halsschild van het mannetje schijnt wat witter te zijn. Niet variabel. De 22 zwarte stippen zitten op de zelfde plek.
Hij eet geen luizen, maar meeldauw (een schimmel). Dat is nuttig, maar hij verspreidt het daardoor ook. Je ziet ze vaak op eiken.
Lengte: 3-4,5 mm. Vliegtijd: April - september.
De larve is ook citroengeel en eet meeldauw. Europa , Noord-Afrika en Azië. Foto's 15-10-2007, 14-7-2013. Een donker citroenlieveheersbeestje op foto 31-10-2012.

Larve citroenlieveheersbeestje. Foto 3-7-2016.

Zestienstippelig lieveheersbeestje (Tytthaspis sedecimpunctata). Genus Tytthaspis. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Geel-beige. Op dekschild acht zwarte stippen waarvan de drie aan de zijkant verbonden kunnen zijn tot een golvende streep. Bij het vrouwtje heeft tussen de ogen een vertikaal zwart bandje. Lengte 2,5-3 mm. Vliegtijd: Hele jaar te vinden. Vooral in het voorjaar (april/mei) en in de zomer de zomer (augustus). Voedsel: Meeldauw, pollen, nectar.
Europa, Noord-Afrika, Azië. Foto's 29-4-2019.

Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje of Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) is een niet inheems lieveheersbeestje.
Deze lieveheersbeestjes zijn ingevoerd om in de tuinbouw de luizen te bestrijden. Ze hebben zich nu over heel Europa verspreid.
Ze zijn herkenbaar aan de zwarte 'M'-vormige tekening op het halsschild. Zoals je op de foto's kunt zien, is de M soms helemaal zwart en soms onderbroken. Ze hebben een niet altijd even duidelijke plooi op de achterkant van het schild. De kleuren en aantal stippen verschilt. Hun pootjes zijn licht en ze zijn ongeveer even groot als het zevenstippelig lieveheersbeestje. Het zijn echter fellere rovers. Net als de andere lieveheersbeestjes overwinteren ze.
Lengte: 5-8 mm. Mei - november
Op 12 mei 2007 zag ik het eerste Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) in de tuin. Nu horen de meeste lieveheersbeestjes, die ik zie, tot deze soort.
In 2003 waren de eerste waarnemingen in Nederland. In 2004 in België en Engeland.

Men heeft de verschillende variëteiten in groepen verdeeld. Ze behoren dus allemaal tot de zelfde soort. Zo staan ze op "Waarneming" ingedeeld: (Bij elke naam heb ik een link gemaakt naar waarneming)

Harmonia axyridis f. equicolor Rood met zwarte stippen en een zwarte achterkant. Zeldzaam! Nog niet gefotografeerd.
Veelstippig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. succinea oranje/rood met 0-19 zwarte stippen. De meeste van mijn "Aziaten" horen bij deze variëteit.
Tweevlekkig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. conspicua zwart met 2 stippen
Veelvlekkig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. axyridis zwart met 12 stippen (2+1+2+1) Zeldzaam!
Viervlekkig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. spectabilis zwart met 4 stippen.

Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Kleurvariant: Veelstippig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. succinea oranje/rood met 0-19 zwarte stippen. De meeste van mijn "Aziaten" horen bij deze variëteit.

Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Kleurvariant: Tweevlekkig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. conspicua zwart met 2 stippen. Foto's 20-5-2007, 4-7-2012, 7-7-2012.

Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Kleurvariant: Veelvlekkig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. axyridis zwart met 12 stippen. Foto's 30-6-2019. 9-5-2021: Nu met rode stippen.

Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) Genus Harmonia. Onderfamilie Coccinellinae. Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Kleurvariant: Viervlekkig Aziatisch Lieveheersbeestje Harmonia axyridis f. spectabilis zwart met 4 stippen. Foto's 5-11-2010, 9-4-2009, 9-7-2012.

Een "Aziaat" met weinig stippen. De M is hier een patroon van stippen geworden, dat lijkt op dat van Tienstippelig lieveheersbeestje (Adalia decempunctata) Extra lastig is, dat dit lieveheersbeestje ook een deuk of richel achteraan het dekschild heeft. Een verschil is, dat een tienstippelig lhb kleiner is. (3,5 - 5 mm)
Ik heb ook een foto van een "Aziaat" zonder stippen geplaatst. Het kan zijn, dat hij nog maar pas is uitgeslopen. Dan verschijnen de stippen later. Foto's 16-6-2009 en 8-7-2009.

Donkere Aziatisch lieveheersbeestjes (Harmonia axyridis)

Deze foto's zijn genomen in november 2007. Aziatisch lieveheersbeestjes leggen tot laat in het jaar eitjes. Later dan de andere soorten. De kevers, die dan verpoppen zijn donkerder.
Hoogstwaarschijnlijk omdat het ontpoppen langer duurt (omdat het dan kouder, donkerder, vochtiger is). De laatste kever had tijdens het ontpoppen schade opgelopen.

Aziatisch lieveheersbeestjes (Harmonia axyridis). Larven. Foto's 2007

Aziatisch lieveheersbeestjes (Harmonia axyridis). pop. Foto's 2007

Aziatisch lieveheersbeestjes (Harmonia axyridis). Larven en pop. Foto's 2007

De larven zijn zwart / blauwgrijs. Enkele plekken zijn oranje met oranje borstels. Het zijn felle jagers. Als er te weinig bladluizen zijn worden ook larven van andere lieveheersbeestjes gegeten. De pop kun je herkennen door de witte borstels op het eind van de afgestroopte huid.
In 2007 zag ik de eerste Harmonia's axyridis. Maar het waren er meteen heel veel. Bij de middelste foto had ik aan een tak van de pruimenboom geschud en er een bakje onder gehouden. De rechter foto is van een pop op een pruim.

Hesperomyces harmoniae. Familie paddenstoelen Laboulbeniaceae. Een ectoparasitische schimmel op een Aziatisch Lieveheersbeestje.

Hesperomyces virescens is alleen bekend van lieveheersbeestjes. Men ging er van uit dat H. virescens eigenlijk een complex is van moeilijk te determineren soorten. De Hesperomyces met als gastheer Harmonia axyridis wordt nu als een aparte soort gezien. Namelijk Hesperomyces harmoniae. Ze kunnen verward worden met gele pollen. Hesperomyces virescens is een van de weinige soorten Laboulbeniales, die het chitinepantser van de gastheer doorboren. Foto: 13-6-2017.
Een uitgebreid onderzoek over Hesperomyces virescens is te vinden op de website van Danny Haelewaters www.dannyhaelewaters.com .

Een soort die ik in Frankrijk heb gefotografeerd:

Vijfstippelig lieveheersbeestje (Coccinella quinquepunctata). Onderfamilie Echte lieveheersbeestjes (Coccinellinae). Familie lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Hij eet bladluizen en larven van bladhaantjes. Ook dit lieveheersbeestje komt in Nederland voor. Maar helaas niet in onze tuin. De achterste stippen kunnen klein zijn. Dan is hij wat lastiger te herkennen. Lengte 3,5-5 mm.

En een soort uit Slovenië:

Vierentwintigstippelig lieveheersbeestje (Subcoccinella vigintiquatuorpunctata). Onderfamilie Epilachninae (Bladetende lieveheersbeestjes). Familie lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Is niet algemeen in Nederland, maar hij komt bij mij in de duinen ook voor. Heb hem hier helaas nog niet gezien. Hij eet geen bladluizen maar grassen en kruiden. De kop is oranjerood. De behaarde dekschilden meestal met een groot aantal (24) soms deels versmolten zwarte stippen. Lengte 3-4 mm. Foto 13-9-2019.

Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae).

Lieveheersbeestjes, waarvan veel mensen nog nooit gehoord hebben. Het zijn heel kleine lieveheersbeestjes van ongeveer 2 mm. In Nederland zijn er 25 soorten bekend waaronder 23 inheemse soorten.

Larve uit de onderfamilie dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).
De larven uit de onderfamilie Scymninae scheiden witte washaren af. Die wollige witte was bedekt bijna de gehele larve. Foto 7-7-2019.

Viervlekkapoentje (Nephus quadrimaculatus). Genus Nephus. Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).
Een klein, behaard, zwart lieveheersbeestje met op elk dekschild twee oranjerode vlekken. Ik dacht eigenlijk, dat het weer een van de niet te determineren zwarte lieveheersbeestjes was, toen hij over de rand van mijn bakje liep. Omdat er ook nog een interessant sluipwespje inzat, heb ik er niet veel aandacht aan besteed. Pas toen ik de foto bekeek zag ik de vlekken. Ik had hem geschud uit de klimop tegen onze muur. Hij komt in klimop aan de zonkant voor.
Lengte 1,5-2,5 mm. Foto 14-10-2023.

Dwergkapoentje spec (Scymnus spec). Genus Scymnus. Onderfamilie Dwerkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Misschien vrouwtje Scymnus auritus, maar om zekerheid te hebben moeten ze onder de microscoop bekeken worden.

Dwergkapoentje spec (Scymnus spec). Genus Scymnus. Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Misschien vrouwtje Scymnus auritus, maar om zekerheid te hebben moeten ze onder de microscoop bekeken worden.

In 2014 zag ik de eerste Scymnus. Voordat ik een duidelijke foto van het 2 mm grote kevertje kon maken was hij alweer verdwenen.
Donker en behaard. Kopje, poten en achterkant zijn oranjerood. Het vrouwtje Scymnus auritus lijkt erop. Foto's 20-4-2014.

Dwergkapoentje spec (Scymnus). Genus Scymnus. Onderfamilie Dwerkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Misschien mannetje Scymnus auritus, maar om zekerheid te hebben moeten ze onder de microscoop bekeken worden.

Dwergkapoentje spec (Scymnus). Genus Scymnus. Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).
Misschien mannetje Scymnus auritus, maar om zekerheid te hebben moeten ze onder de microscoop bekeken worden..

Twee dagen later zag ik weer een Scymnus. Dit lieveheersbeestje vloog weg, terwijl ik nog meer foto's wilde maken.
Donker en behaard. Kopje, poten, antennes en achterkant zijn oranjerood. Misschien is het een mannetje Scymnus auritus. Bij het mannetje is het halsschild oranjerood met in het midden zwart. Bij het vrouwtje is het halsschild helemaal zwart. Voedsel verschillende soorten mijten. Lengte 2-2,5 mm. Foto's 22-4-2014.

Roodkopkapoentje (Scymnus rubromaculatus). Genus Scymnus. Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Roodkopkapoentje (Scymnus rubromaculatus). Mannetje. Genus Scymnus. Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).
Breed ovaal, 1,8-2,3 mm, nogal gebogen. Alleen bij het mannetje zijn kop en halsschild rood. Antenne en monddelen zijn geel. Lijkt op Scymnus auritus, maar maar heeft een zwarte achterrand van de dekschilden. Foto's 2-4-2019.

Dwergkapoentje spec (Scymnus). Genus Scymnus. Onderfamilie Dwerkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Hij lijkt op Scymnus schmidti, maar om zekerheid te hebben moeten ze onder de microscoop bekeken worden.

Dwergkapoentje spec (Scymnus). Genus Scymnus. Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Hij lijkt op Scymnus schmidti, maar om zekerheid te hebben moeten ze onder de microscoop bekeken worden. Niet in de tuin, maar in de duinen ongeveer 4 km van ons huis.

Dit dwerkapoentje was iets groter. Scymnus schmidti heeft een rode vlek op het zwarte, behaarde dekschild. Maar de zwarte vorm van Scymnus frontalis en Scymnus mimulus heeft dat ook. Helaas zijn antennes en pootjes niet zichtbaar. Lengte 2,5-3 mm. Foto's 25-6-2014.

Zwarte soorten uit de onderfamilie dwerkapoentjes (Scymninae), die in het geheel niet vanaf een foto gedetermineerd kunnen worden.
Ze kunnen tot de volgende genera behoren: Scymnus, Nephus en (voor zwarte exemplaren) ook nog Stethorus. Deze genera en soorten kunnen meestal alleen na microscopisch onderzoek tot soort gedetermineerd worden. (Jan Cuppen bedankt voor de uitleg). Ik kan ze dus vangen en voor onderzoek opsturen, maar dan weet ik het bij de volgende, die ik vind, weer niet. Dus ik laat ze lopen. Ik vind ze de laatste tijd regelmatig in mijn kasje.

UItzondering:

Spintetend puntkapoentje (Stethorus punctillum Synoniem: Stethorus pusillus

Lijkt zeer veel op Scymnus ater en Scymnus nigrinus. Verschilt van zwarte Scymnus-soorten door hun beharing op de vleugelnaad, die bij de Scymnus-soort naar de zijkanten is gericht, maar hier evenwijdig aan de naad loopt.
Leeft van verschillende spinmijten en kleine bladluizen.
1,2-1,5 mm. Heel klein! Foto's 3-10-2018.

Detail van de beharing.

Dwergkapoentje spec (Scymnus, Nephus, Stethorus). Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Foto's 30-6-2015.

Dwergkapoentje spec (Scymnus, Nephus, Stethorus). Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Foto's 30-6-2015.

Dwergkapoentje spec (Scymnus, Nephus, Stethorus). Onderfamilie Dwergkapoentjes (Scymninae). Familie Lieveheersbeestjes (Coccinellidae).

Foto's 18-9-2015.

Alle Nederlandse lieveheersbeestjes op Waarneming: Lieveheersbeestjes Nederland

Meer lieveheersbeestjes: Kerbtier Themenseite van Christoph Benisch.

The Garden Safari Informatie over insecten en andere beestjes van Hans Arentsen en Hania Berdys

Duitse website kevers: www.koleopterologie.de

Insecten fotosite Informatie over veel soorten insecten van Albert de Wilde.

Gerrian Tacoma-Krist Informatie over lieveheersbeestjes, sprinkhanen en krekels van Gerrian Tacoma-Krist.

Bij waarneming.nl. kun je, als je lid bent, aan elkaar informatie over dieren vragen en waarnemingen doorgeven.

Ik wil iedereen bedanken, die me bij "waarneming.nl" heeft geholpen met het determineren.

Engels / English

Subpagina kevers: Loopkevers (Carabidae) Bladhaantjes (Chrysomelidae) Snuitkevers Boktorren en schijnboktorren Kortschildkevers (Staphylinidae) Kleine kevers

Subpagina Frankrijk: Insecten Frankrijk

-0-0-0-